Viadomy rasijski telekilera miažy XX-XXI stahodździaŭ Siarhiej Darenka, jaki va ŭhodu Kramlu mačyŭ z błakitnych ekranaŭ i na błakitnym voku Juryja Łužkova i Hienadzia Ziuhanava, daŭ intervju biełaruskaj teleprahramie «Karcina śvietu», jakaja vyjšła ŭ efir 26 listapada na telekanale «RTR-Biełaruś». Niahledziačy na šmatlikija prynižalnyja vykazvańni ab našaj krainie z vusnaŭ hetaha žurnalista, ciapier — hałoŭnaha redaktara radyjostancyi «Ruskaja słužby navin», usio heta nie varta było b asobnaha artykuła, kali b nie toj fakt, što hučali abrazy ŭ prahramie, padrychtavanaj biełaruskim dziaržaŭnym telekanałam.
Paśla padpisanych u Maskvie Alaksandram Łukašenkam jeŭraazijackich damoŭlenaściaŭ biełaruskaja apazicyja pačała z novymi siłami kryčać ab niebiaśpiecy, jakaja zychodzić ad intiehracyjanisckich płanaŭ Maskvy. Impierskija namiery Kramla ŭsio bolš vidavočnyja, dy i ŭ pramovach duumviratu nie-nie dy praśliźnie dumka ab dałučeńni Biełarusi da Rasii na pravach hubierni.
Kileru — usio roŭna, brać u pryceł asobnaha palityka ci cełuju krainu, zamova jość zamova. Ale dla biełaruskaha telekanała, tym bolš — dziaržaŭnaha, pamnažać na šmatmiljonnuju aŭdytoryju abraźlivyja vykazvańni pra krainu i narod — heta što?Prykmieta novaha ideałahičnaha kursu, jaki pavinien zabiaśpiečyć zdaču suvierenitetu? Ci śviedčańnie biaźmiernaj prychilnaści pluralizmu mierkavańniaŭ z boku viadučaha prahramy, darečy, vopytnaha žurnalista i bajca ideałahičnaha frontu?
Juryj Kazijatka, jon ža — hienieralny dyrektar telekampanii STV, nie tolki ni razu nie pierapyniŭ Darenku, jaki nieadnarazova na praciahu intervju nazyvaŭ Biełaruś «hłuchim kutom Jeŭropy», a jaje hramadzian — «chobitami», ale navat i nie zrabiŭ naturalnuju ŭ takim vypadku zajavu typu «mierkavańnie intervjujavanaha moža nie supadać ź mierkavańniem redakcyi».I tolki ŭ kancy hutarki abmoviŭsia, što ličyć radzimu «usio-taki nie hłuchmieńniu, a spadziajusia, pa mienšaj miery, hieahrafičnym centram Jeŭropy».
Naohuł, Siarhiej Darenka, jaki časta najazdžaje ŭ Biełaruś, miarkujučy pa jaho słovach, adčuvaje siabie tut jak pan, sa źjaŭleńniem jakoha «dzieŭki biahuć u les, nabirajuć viadro žuravin». I haspadynia, u jakoj jon zdymaje damok na Brasłaŭščynie, śpiašajecca vyciahnuć z-pad łožka kansiervavanyja ahuročki-pamidorčyki, tolki voś biada — hryby ŭ hetym hodzie nie ŭradzili ... hniacie heta rasijskaha žurnalista!
Chobity (my, pan, čytali ab hetym u Tołkina) — nizkarosły narodziec, jaki žyvie ŭ norach. Zajmajecca ŭ asnoŭnym sielskaj haspadarkaj. Lubić miernaje žyćcio i haściej.
I ŭ čym my, biełarusy, padobnyja z hetym narodam, to ŭ tym, što nie lubim złaślivych hoblinaŭ. Tak što šukajcie sabie dzievak ŭ inšych žuravinavych krajach.
Frahmienty intervju Siarhieja Darenki ŭ prahramie «Karcina śvietu», telekanał «RTR-Biełaruś», 26 listapada 2011 hoda:
Siarhiej Darenka: — «Pravilnaje razumieńnie Biełarusi zaklučajecca ŭ tym, što jana ŭsio-tki miažuje z NATO i kanceptualna heta ŭsio-tki lišnija 650-700 kiłamietraŭ da miažy NATA ... Ź inšaha boku, z našaha punktu hledžańnia, i tut biełarusam varta było b razumieć heta, Rasija miažuje naŭprost z Hiermanijaj ... Hetyja dva vielizarnych chardlenda, kali dazvolicie, hiermanski i ruski, miažujuć praź niejkija «pralivy», «pralivy całkam suchaputnyja». Usio-tki i Polšča, i Čechija, i Słavakija i ŭžo vidavočnym čynam Biełaruś adnosiacca da terytoryi «pralivaŭ», praź jakija my miažujem z Hiermanijaj. Tamu luboje słova z boku Hiermanii ruskija ŭsprymajuć jak słova ab dyjałohu. Luboje słova z boku Biełarusi ruskija nie mohuć uspryniać jak častku dyjałohu. Voś kali była aranžavaja revalucyja va Ukrainie, ličyłasia, što heta pramy dyjałoh z Amierykaj. Heta značyć, u Kijevie my pa-niepryjacielsku ŭzajemadziejničali z Amierykaj ... Toje ž samaje z prybałtami, toje ž samaje ź biełarusami, i tut my havorym na roznych movach ... Jość jašče adzin pohlad, što ruski chardlend ŭklučaje ŭ siabie Biełaruś. I tady ruskaja samaśviadomaść, kali i kali my razam, u braterskim sajuzie ź biełarusami i ŭkraincami, to my paŭnavartasnaja dziaržava, — jość i taki pohlad u Rasii. Pry hetym pohladzie, kali dazvolicie, viadoma, stanovicca lahčej ŭsprymać Łukašenku, tamu što Łukašenka taksama, zdajecca, havoryć na hetaj movie ...
Treba vielmi dobra razumieć, što Rasija ciapier vielmi prahmatyčnaja kraina. Elita Rasii absalutna prahmatyčnaja i mierkantylnaja, heta ekanamičnaja elita 90-ch hadoŭ ... Pucin — vychadziec z kamandna-karparatyŭnaha myśleńnia 90-ch. Heta myśleńnie dziorzkaje, atakujučaje... Pakolki vy nie isnujecie va ŭmovach mašyny času, zastaŭšysia adzinaj takoj malusieńkaj Atłantydaj Savieckaha Sajuza, to vy hetaha nie možacie zrazumieć. A my nie možam vas zrazumieć.
Juryj Kazijatka: — Vy tak kažacie, jak byccam Maskva absalutna ŭsio vyrašaje. I zrazumieła, što Maskvie chočacca być hałoŭnaj. Bo chočacca, tak?
— Maskva nie moža być nie hałoŭnaj. Tamu što kali Maskva budzie druhoj, tut budzie vajna ... Maskva — impieryja ... Maskva nie moža nie być impieryjaj. Ja sam čałaviek impieryi ŭ dobrym sensie hetaha słova. Ruskija, kali vam patrebna dapamoha, kali vam treba jakojeści plačo braterskaje i hetak dalej, ruskija prychodziać u strašnaje zamiłavańnie i hatovyja realna źlić piać litraŭ ŭłasnaj kryvi lubomu, chto paprosić. My hatovyja pryznavać biełarusaŭ asobnaj sutnaściu, ale jakaja ŭsio ž taki maje patrebu ŭ nas. I kali jana maje patrebu ŭ nas, my hatovyja kašulu źniać, što treba, zaciahniem pajasy, piarojdziem na piarłoŭku, aby tolki dapamahać. Ale heta treba, kab paprasili. I treba, kab skazali dziakuj. Nu, ruskija takija — ničoha nie zrobiš.
— Dyk a čamu my pavinny prasić štości mienavita ŭ Rasii? Ci, skažam, Rasija ŭ nas? Čamu naohuł z Rasijaj pavinny budavać sajuznyja adnosiny? Moža, varta ŭstupać u aljans z druhim, jak vy skazali, «chardlendam» — Niamieččynaj? Ci tam z Kitajem, naprykład?
— Niemcy nie voźmuć. Kitaj — nie, tamu što Kitaj zamiest taho, kab kuplać vas, kuplaje Jeŭropu, prosta zachodzić tudy ź inviestycyjami ŭ miljardy dalaraŭ ... Vy byli ŭ hłuchmieni Jeŭropy, vy zastanieciesia ŭ hłuchmieni Jeŭropy, ja Vas z hetym dzika vinšuju. I Kitaj stupić prosta praz Vas. A kamu Vy voś tak mocna hieapalityčna patrebnyja? My vas lubim. My, ščyra skazać, šmat u čym chočam być da vas padobnymi. Ja, zapluščyŭšy vočy, baču Biełaruś — čaroŭnuju, čaroŭnuju, čaroŭnuju, kachanuju.
— A vy hetuju čaroŭnuju Biełaruś ujaŭlajecie z zapluščanymi vačami? Abo adkrytymi taksama časam zdarajecca bačyć? Vy byvajecie ŭ nas u krainie?
— Ja tolki pryjechaŭ ź Minska. Ja, ščyra, jeździŭ pa chutarach. I voś chočacca niejak dychać Biełaruśsiu. Tamu što hetyja dzieŭki biahuć tam u les, tabie nabirajuć viadro žuravin ... Heta ŭsio-tki inšaja hieakulturnaja prastora. Potym Minsk — humanny horad. Pry tym, što ŭ vas, jak my čuli, dyktatura, — ni chrana, ni adnoj mihałki, razumiejecie? Tut u Maskvie ŭ nas niama dyktatury, ale zatoje nas špyniaje tut kožny ŭčastkovy, nas abražajuć mihałkami, nas trecirujuć voś hetym usim pačućciom pieravahi kastavaha siaredniaviečča ruskija čynoŭniki. U Biełarusi štości ja jeździŭ-jeździŭ-jeździŭ-jeździŭ, potym — babach: niejki mitynh pratestu. I ja taki, milicyjantu: słuchajcie, a heta što? Jany kažuć: heta ŭ nas demanstracyja pratestu na centralnaj płoščy. Ale rožy nia žorstkija. Niama mietaładetektaraŭ na kožnym kroku ... Niejkija tvary takija, što voś, maŭlaŭ, u nas kryvianka, a voś u nas vendžanka, a voś mitynh pratestu. A potym usio papratestujuć i pojduć jości kryvianačku ... Nu, niejak tak vielmi pa-chatniamu. Niama voś takoj źviarynaj rašučaści ... Biełarusy — indyvidualisty. Jany takija, kali dazvolicie, kali vas nie pakryŭdzić, Chobity takija, ščyra. Biełarusy — chobity. U ich poŭnyja kamory. U ich pad łožkami, značyć, vialikaja kolkaść jakichści pamidorčykaŭ. I im treba ŭ ahule, kab byŭ paradak. Voś paradak — i ŭsio, razumiejecie? I ja dumaju, što biełarusy byli traŭmavanyja da 94-ha hoda biesparadkam. I ŭłasna, kali ŭłada harantuje zachavanaść ich maleńkaha chutarskoha takoha ščaścia, to biełarusy ŭvohule nie paracca ... Łukašenka zusim užo ŭ dušu usim nie lezie. Jon nie hniacie. Voś ja nie hladžu biełaruskaje telebačańnie. Hladžu Animal Planet. Dychaju Biełaruśsiu. Z zachapleńniem maju znosiny ź biełarusami. Z zachapleńniem jem, z zachapleńniem fatahrafuju. Ja nie mahu skazać, što mianie hniacie niejkaja dyktatura. Naadvarot, hniacie, što na Brasłaŭskich aziorach hetym letam byŭ drenny ŭradžaj biełych, i značyć, voś hryboŭ krychu mienš, čym zvyčajna. A mienavita zaŭsiody 200 słoikaŭ u haspadyni, a siońnia ŭsiaho 100, razumiejecie?
Tamu demakratyja patrebna i demakratyja pažadanaja. Ale biełarusy, spatyknuŭšysia ŭ bluźnierskuju, ułasna biełaruskuju ahidnuju kulturu demakratyi, jakaja apynułasia pieramohaj čempijonaŭ, jakija ździekavalisia nad narodam pa sutnaści, jany nie chočuć viartańnia da hetaha. Ja navat bolš dumaju, što demakratyja, kali jana źjavicca ŭ jeŭrapiejskim niejkim kantekście, źjavicca chutčej u Minsku, čym u Maskvie. Tamu što, vy ŭ ahule ... jak ja ŭžo kazaŭ, vy — hłuchmień Jeŭropy, a my — bliskučaja stalica Azii. Tamu kali niešta padobnaje na Jeŭropu źjavicca, to ŭžo chutčej u hłuchmieni Jeŭropy, čym u stalicy Azii.
— Dziakuj! Heta było mierkavańnie Siarhieja Darenki, heta byŭ telemost pamiž azijackaj stalicaj, jak skazaŭ Siarhiej, i ŭsio-tki nie hłuchmieńniu, a spadziajusia, pa mienšaj miery, hieahrafičnym centram Jeŭropy.
