Dakumienty, apublikavanyja Nacyjanalnym archivam ZŠA, śviedčać pra toje, što administracyi prezidenta Ruźvielta było viadoma pra rasstreł supracoŭnikami NKVD u krasaviku 1940 h. aficeraŭ Vojska Polskaha ŭ Katynskim lesie pad Smalenskam.
Rassakrečanyja dakumienty paćviardžajuć raniejšyja śviedčańni, što ZŠA nie chacieli psavać adnosiny sa svaim sajuźnikam Iosifam Stalinam.
Usiaho ŭ Katyni było rasstralana niekalki tysiač aficeraŭ Polskaha vojska (siarod ich byli i biełarusy), zachoplenych u pałon Čyrvonaj Armijaj u vieraśni 1939 h. Saviecki Sajuz zaŭsiody ŭskładaŭ vinu za heta złačynstva na nacystaŭ, adnak u 1990 h. fakt rasstrełaŭ byŭ pryznany Maskvoj.
Archiŭnyja dakumienty pradstaŭlajuć saboj kadavanyja pasłańni amierykanskich vajennapałonnych, jakija ŭ 1943 h. paviedamlali ŭ Vašynhton, što bačyli ŭ lesie pad Smalenskam mnostva paŭraskładzienych trupaŭ.
Nacysty śpiecyjalna pryvieźli brytanskich i amierykanskich pałonnych u Katyń, kab tyja na svaje vočy ŭbačyli, što zabojstvy nie byli učynienyja niemcami.
Kala tysiačy staronak rassakrečanych dakumientaŭ praljuć śviatło na toje, što i kali daviedałasia amierykanskaje kiraŭnictva pra Katyń.
Daŭno ličyłasia, što prezident Ruźvielt nie chacieŭ stavić pad sumnieŭ viersiju padziej, padniesienuja jamu Stalinym, bo SSSR na toj momant byŭ sajuźnikam ZŠA u vajnie suprać Hiermanii i Japonii.
Takim čynam, pavodle rasparadžeńnia administracyi prezidenta ZŠA infarmacyi ab masavych rasstrełach palakaŭ nie byŭ dadzieny chod.
Bolš za toje, pa słovach Alena Poła -- historyka, jaki zajmaŭsia pytańniem Katyni, materyjały nie byli pradstaŭlenyja ŭ chodzie słuchańniaŭ ab masavych rasstrełach, jakija prajšli ŭ Kanhresie ŭ 1951-52 hadach, što moža śviedčyć ab tym, što dakumienty byli śviadoma schavanyja ad kanhresmienaŭ.
Siarod apublikavanych dakumientaŭ majecca taksama važny dakład, nakiravany prezidentu Ruźvieltu brytanskim premjeram Uinstanam Čerčylem. Čerčyl taksama nie chacieŭ stavić pad sumnieŭ viersiju Kramla pra padziei ŭ Katyni.Tym nie mienš, dakład, składzieny ambasadaram Vialikabrytanii pry polskim uradzie ŭ vyhnańni ŭ Łondanie Oŭenam O'Meli, adnaznačna pakazvaje na vinu SSSR.
«Siońnia majecca vialikaja kolkaść śviedčańniaŭ, jakija ŭ sukupnaści staviać pad vialiki sumnieŭ zaćviardžeńni ruskich, što jany nie niasuć adkaznaść za zabojstva», - pisaŭ O'Meli.
Siarod zahinułych byli nie tolki aficery, ale i palityki, pradstaŭniki śviatarstva i navat artysty. Cieły zabitych byli pachavanyja ŭ brackich mahiłach biez apaznavalnych znakaŭ.
