Міжнародны валютны фонд прывітаў намаганні афіцыйных органаў Беларусі па рэфармаванні пенсійнай сістэмы. Разам з тым эксперты фонду настойліва рэкамендавалі ўладам працягнуць рэформы, каб ліквідаваць пенсійны разрыў пасля 2022 года, гаворыцца ў дакладзе персаналу МВФ.
Фота Сяргея Гудзіліна
Адзначаецца, у прыватнасці, што пенсійная сістэма Беларусі зараз практычна цалкам збалансаваная дзякуючы прынятым за апошнія гады мерам. Адлічэнні працадаўцаў і ўзносы работнікаў прыблізна адпавядаюць пенсійным выплатам. Пры гэтым эксперты фонду канстатуюць, што такая сітуацыя нехарактэрная для рэгіёну (у многіх аналагічных краінах назіраюцца дысбалансы) і адлюстроўвае шэраг мер палітыкі, прынятых у Беларусі за апошнія гады ў мэтах падтрымання балансу, нягледзячы на негатыўныя дэмаграфічныя тэндэнцыі. Такія меры ўключаюць нядаўняе павелічэнне мінімальнага стажу працы для назначэння пенсіі па старасці з 5 да 20 гадоў.
На думку МВФ, нядаўна прынятае рашэнне аб паступовым павелічэнні пенсійнага ўзросту змякчыць негатыўныя дэмаграфічныя тэндэнцыі і дазволіць падтрымліваць баланс пенсійнай сістэмы да канца 2022 года. Са студзеня 2017 года пенсійны ўзрост будзе штогод павялічвацца на шэсць месяцаў, пакуль не дасягне 63 гадоў для мужчын і 58 гадоў для жанчын, а таксама будуць праведзеныя эквівалентныя павышэнні для льготных пенсій, пенсій за выслугу гадоў і ваенных пенсій.
Аднак, падкрэсліваюць эксперты фонду, для прадухілення дэфіцыту пенсійнай сістэмы неабходна правесці дадатковыя рэформы ў перыяд да 2023 года. У аналізе персаналу МВФ змяшчаецца прагноз, што пачынаючы з 2023 года бюджэт пенсійнай сістэмы будзе штогод зніжацца прыблізна на 0,15% ВУП. «Афіцыйныя органы публічна паабяцалі прыняць дадатковыя меры (але не ўдакладнілі, якія канкрэтна) у мэтах падтрымання балансу пенсійнай сістэмы», — гаворыцца ў дакладзе.
Як адзначаюць у МВФ, дадатковыя рэформы ў перыяд да 2023 створаць прастору для зніжэння вельмі высокага працэнта адлічэнняў на сацыяльнае забеспячэнне, які складае 35% (29% ідуць на пенсійныя адлічэнні, астатнія 6% — на іншыя сацыяльныя праграмы).
На думку экспертаў, меры могуць уключаць.
Паступовае павелічэнне пенсійнага ўзросту для мужчын і жанчын да 65 гадоў і наступную яго прывязку да сярэдняй працягласці жыцця; пераіндэксацыю пенсійных дапамог з улікам інфляцыі, а не тэмпу росту заработнай платы ў доўгатэрміновай перспектыве (пры захаванні пэўнага змешанага варыянту для мінімальных пенсій); далейшае абмежаванне практыкі датэрміновага выхаду на пенсію; меры па стымуляванні попыту на работнікаў старэйшай узроставай групы.
