Fota Baj.by
Palityčny analityk Alaksandr Kłaskoŭski adhuknuŭsia na publikacyju «NN» «Što havaryli biełaruskija analityki pra Majdan miesiac i dva miesiacy nazad?»
«Naša Niva»: Ci zhodnyja Vy ź mierkavańniem, što biełaruskija analityki nie zmahli pradkazać padziei na Majdanie?
Alaksandr Kłaskoŭski: Ekśpierty nie zajmajucca pradkazańniami, jany prahnazujuć. Razumny ekśpiert kamientuje ź niekalkimi varyjantami, to bok jon prahavorvaje tezu, i potym kaža: «Razam z tym, nie vyklučana vierahodnaść taho, što…»
Kali kazać pra masiŭ analityčnych publikacyj pa ŭkrainskaj temie, to treba ich hruntoŭna praanalizavać. Aŭtara ž «Našaj Nivy» padvioŭ śvierb chutčej adchvastać tych, chto nie prajaŭlaŭ dastatkovaha revalucyjnaha entuzijazmu.
Maje refleksii, źviazanyja z Majdanam, byli nakiravanyja na toje, jak sprajecyravać ukrainskija padziei na biełaruskuju realnaść, jaki šlach transfarmacyi ci źmieny ŭłady moža być u Biełarusi. I heta bolš važna, čym zaŭzieńnie za Majdan. A voś asobnyja miedyi zalahli ŭ ščyraje zaŭzieńnie. I heta možna zrazumieć, bo ŭ Biełarusi ŭžo 20 hadoŭ ničoha nie mianiajecca, a chočacca jak hramadzianam pieramienaŭ.
Ale misija miedyjaŭ usialak infarmavać spažyŭcoŭ i pa mahčymaści analizavać padziei, davać roznyja punkty hledžańnia.
Biełaruskija analityki pa-roznamu davali svaje acenki i prahnozy. Tamu tema ŭ publikacyi «NN» nie była raskrytaja ŭvohule. Pastanoŭka pytańnia słušnaja, ale vykanańnie niekarektnaje.
Ja ŭ kožnym svaim artykule vysoŭvaju nie tolki tezu, ale i antytezu. Niekatoryja kamientatary paśla pišuć, što mianie treba pryciahnuć da adkaznaści za raspalvańnie pohladaŭ da skidvańnia kanstytucyjnaha ładu. Mianie zasmuciła nie toje, što mianie raskrytykavali, ja davoli samairaničny čałaviek, a toje, što zroblena heta było nieetyčna.
«NN»: U čym ciažkaść i śpiecyfika takich prahnozaŭ, jak heta było z Majdanam?
AK: Ja nie ŭviazvaŭsia ŭ tatalizatar z Majdanam. Jość dziasiatki, ci navat sotni analitykaŭ va Ukrainie i inšych krainach, jakija viedajuć situacyju značna lepš za mianie. Dla ajčynnaj analityki bolš karysna było b zamiežnyja padziei pierakidvać na biełaruskuju realnaść. Ale niejkich vyraznych prahnozaŭ pa raźvićci biełaruskaj situacyi niama. Navat u tych krytykaŭ, što siońnia kidajuć kamiani ŭ analitykaŭ.
Dobra, davajcie pastavim pytańnie tak. Chto siońnia zdolny napisać, kali adbudziecca biełaruskaja revalucyja. Pažadana z chranałohijaj, z tłumačeńniem taho, adkul voźmiecca biełaruski anałah «Pravaha siektaru». Potym u šeść hadzin viečara paśla vajny my pa kostačkach raźbiarom hety prahnoz.
Lohka być hledačom, jak niekatoryja siadziać ź pivasikam i čypsami dy hladziać matčy Lihi čempijonaŭ, hetak inšyja nazirajuć za ŭkrainskimi padziejami. Značna ciažej ich asensoŭvać. U nas ciapier dziciačaje spadziavańnie na cud, što va ŭkraincaŭ atrymajecca, to i ŭ nas atrymajecca.
«NN»: Jość źbitaja fraza, što prahnozy sprava niaŭdziačnaja. Zhodnyja?
AK: Kaniečnie. Nichto svajho žyćcia sprahnazavać nie moža. Kali ž havorka pra składanyja sacyjalnyja arhanizmy, to tym bolej. Prahnazavańnie zaŭždy varyjantnaje. Maje pracy – heta žurnalisckaja analityka. U mianie praviły: jak minimum dva ekśpierty ŭ kožnym artykule, plus cytavańnie inšych krynic. Kali mianie pačynajuć paprakać, maŭlaŭ, jakaja pazicyja Kłaskoŭskaha, to ja saboj hanarusia, što nie nakidvaju svajo mierkavańnie.
Adzin z maich lubimych afaryzmaŭ naležyć piśmieńniku Anatolu Fransu, što «samaj redkaj mužnaściu źjaŭlajecca mužnaść dumki». Treba mužnaść, kab trymać svaju liniju.
Kali viartacca da ŭkrainskich padziejaŭ, to zadniaj dataj usie razumnyja, pačynajuć pakazvać, što ad pačatku byli va ŭsim upeŭnienyja. Ale ž nichto nie moh pradkazać, što Janukovič naharodzić stolki ŭsiaho, nichto nie moh pradbačyć toj rašučaści i žorstkich dziejańniaŭ «Pravaha siektaru». U fejsbuku ž nakidvajucca ŭsie na pałkoŭnika Pietrušenku, jaki vykładaje fakty, što nie taki mirny byŭ hety Majdan, prynamsi, nieadnarodny.
«NN»: Chto ž jany — «biełaruskija analityki»? Što heta za kasta takaja?
AK: Na forumach jašče pišuć «analiciehi». Heta ŭ niejkaj stupieni štučnaje paniaćcie. Dla forumu analityki – heta tyja, chto «zanadta razumny». I vielmi radujucca, kali jany akazvajucca nie Nastradamusami. Chacia i Nastradamus nakručvaŭ tak, što traktavać možna pa-roznamu. Kali kazać bieź ironii, to jość roznyja analityčnyja centry, toj ža BISS. Ale ich vielmi mała, a niekatoryja isnujuć tolki na papiery.
Siońnia analityka nie zapatrabavanaja jak śled ni kiroŭnaj elitaj, ni alternatyvaj Łukašenki. Nikomu asabliva niepatrebnaja ćviarozaja analityka. Ułada nie daje bazavych umovaŭ dla raźvićcia analityki, ale biełaj varonaj jany stanoviacca ŭ niezaležnym hramadstvie. Ułada kultyvuje prapahandu, ale i ŭ apazicyjnych hramadstvie heta taksama jość. Pieramieny ž nablizić tolki horkaja i nie zaŭsiody pryjemnaja analityka.
