Małhažata Šejnert.
Ź vitalnym słovam vystupili dyrektar Polskaha instytutu ŭ Miensku Matevuš Adamski, kiraŭnica Pres-klubu Julija Słuckaja, vioŭ imprezu staršynia PEN-centru Andrej Chadanovič.
Kniha Małhažaty Šejnert «Nasypać hory. Historyi z Paleśsia» pa-polsku vyjšła letaś u krakaŭskim vydaviectvie «Znak». Pierakład na biełaruskuju movu, jaki vykanali Maryja Puškina i Alena Piatrovič, vyjšaŭ u vydaviectvie «Łohvinaŭ» sioleta.
Kniha pra Paleśsie «Nasypać hory» pa-polsku i pa-biełarusku.
Prezentacyja adbyłasia ŭ miežach «Miesiaca polskaj litaratury» ŭ Biełarusi.
Aleksijevič: «Ja razumieju, što ja — z ahresiŭnaj kultury»
Pryvitać polskuju aŭtarku zavitała nobeleŭskaja laŭreatka ŭ halinie litaratury Śviatłana Aleksijevič. Jana skazała, što praz toje, što naradziłasia va Ŭkrainie, a dziacinstva i junactva praviała na Paleśsi, tema knihi joj vielmi blizkaja. Razam z tym, adznačyła Aleksijevič, pohlad zvonku na Paleśsie jak kulturnickuju i sacyjalnuju źjavu staŭsia dla jaje niečakanym.
Śviatłana Aleksijevič doryć kvietki Małhažacie Šejnert.
«Ja vielmi lublu Małhažatu. Dla mianie jana ŭvasablaje vobraz Polščy. Takaja pryhožaja polskaja panienka. U joj hracyja, miakkaść tonu, spakojny pozirk. Hledziačy na jaje, ja razumieju, što ja — z ahresyŭnaj kultury. Jak by my nie chacieli dumać pa-inšamu, saviecki vazok jašče ciahniecca za nami, i vyzvalicca ad jaho vielmi składana. Asabliva heta adčuvaješ, kali apynaješsia ŭ inšaj krainie. Adčuvaješ heta navat u susiedniaj Polščy, jakaja taksama pieražyła momant lahiernaj systemy. Ale palaki vyjšli adtul z hodnaściu. Kali spytać u palaka, chto jon tak, najpierš jon skaža: «Ja palak». Kali spytać našaha, to pačuješ «ja demakrat», «ja liberał» ci niešta inšaje, ale vielmi redka pačuješ «ja biełarus». Čytajučy pa-polsku knihu Małhažaty Šejnert «Nasypać hory», ja zrazumieła, što nichto ŭnutry krainy tak pra nas nie raskaža. U nas prosta nie raźvityja receptary, jakimi možna zaŭvažyć rečy, pra jakija piša Małhažata. Čytajučy jaje, razumieješ, što niekatoryja źjavy majuć inšuju prajekcyju, inšaje aśviatleńnie».
Nazvu knihi padkazaŭ hurt TonqiXod
Małhažata Šejnert raskazała, što vyrašyła nazvać knihu «Nasypać hory» paśla taho, jak pačuła adnajmiennuju pieśniu biełaruskaha hurtu TonqiXod. Adbyłosia heta padčas sustrečy sa švedskaj fotažurnalistkaj Maryjaj Soderberh, jakaja źjaŭlajecca hierainiaj apošniaha raździełu knihi i šmat robić dziela zachavańnia i pramocyi biełaruskaj kultury i movy.
«Knihi buduć papularnyja, pakul ludziam cikavyja inšyja ludzi»
Inšy hieroj «Nasypać hory», žurnalist Radyjo Svaboda Valer Kalinoŭski, pryvitaŭ piśmieńnicu i prysutnych na palašuckaj havorcy i padzialiŭsia padrabiaznaściami adnoj hutarki z Małhažataj Šejnert:
Małhažata Šejnert i Valer Kalinoŭski
«Adnojčy, razmaŭlajučy z Małhažataj, ja vykazaŭ aściarohu, što prafesija žurnalista i piśmieńnika moža chutka zhinuć, bo ludzi pierastanuć čytać. Na heta šanoŭnaja aŭtarka adkazała: «Nia zhinie. Pakul ludziam cikavyja inšyja ludzi, jany buduć čytać i našaja prafesija nia zhinie».
Ź Pinsku možna dapłyści i da Bałtyjskaha, i da Čornaha moraŭ
Aŭtarka raskazała, čamu jana, narodžanaja ŭ Varšavie, vyrašyła napisać knihu pra biełaruskaje Paleśsie. Siarod pryčyn — i danina pamiaci polskamu reparteru Ryšardu Kapuścinskamu, i cikavaść da «kresaŭ uschodnich» na padstavie papularnaha ŭ Polščy tanha «Polesia czar».
Pierakładčyca Maryja Puškina.
«Pa-pieršaje, ja napisała knihu pra Paleśsie ź cikaŭnaści. Mnoj zaŭsiody kiruje cikaŭnaść. Uvohule, dla repartera heta najvažniejšaja jakaść. Časam možna vybrać dobruju i važnuju temu, ale ničoha nie atrymajecca, kali samomu aŭtaru jana nie cikavaja. Pa-druhoje, heta ŭ niejkim sensie zasłuha našaha vialikaha repartera Ryšarda Kapuścinskaha. Jon naradziŭsia ŭ Pinsku, zaŭsiody sumavaŭ ab Paleśsi, dumaŭ pra jaho i zaŭsiody chacieŭ pra Paleśsie napisać. Ale nia zmoh hetaha zrabić. Praŭda, jon napisaŭ pra Pinsk paru frahmentaŭ, jakija ŭvajšli ŭ jaho knihu Imperium i ŭ tamy Lapidarium, dzie jon źmiaściŭ filazofskija dumki pra śviet. U adnym z hetych tekstaŭ pra Paleśsie było niešta vielmi cikavaje dla mianie, tamu Paleśsie pryvabiła i mianie. Jon napisaŭ, što kali ŭ Pinsku sieści ŭ čovien, to na im možna dapłyć i da Bałtyjskaha, i da Čornaha moraŭ. Takim čynam, Pinsk jość miescam, adkrytym dla śvietu. Mianie hety fakt mocna zacikaviŭ».
Andrej Chadanovič, Maryja Puškina i Małhažata Šejnert.
Małhažata Šejnert raskazała, što ŭ Polščy raniej było vielmi papularnaje tanha «Čary Paleśsia» («Polesia czar»), i šmat chto jaho viedaje i śpiavaje jak sentymentalnuju pieśniu maładości.
«Pryčym ludzi nie pamiatajuć usiaho tekstu, ale viedajuć melodyju i napiavajuć tolki adzin radok — «Polesia czar». Voś hetyja čary Paleśsia mianie vielmi i cikavili, jak tam jany vyhladajuć. Uvohule, hetyja čary Paleśsia byli mnie padazronymi, chaciełasia ich daśledavać, mnie zdavałasia, što tam niešta nia tak».
Repartaž, jak samahon: jaho možna zrabić choć z čaho. Ale nia fakt, što atrymajecca dobra
Kniha «Nasypać hory» ŭ Polščy źjaŭlajecca temaj šmatlikich litaraturnych sustreč. Aŭtarka kaža, što dla polskaj aŭdytoryi najbolš cikavaj stałasia častka, pryśviečanaja nie historyi Paleśsia, a sučasnamu žyćciu ludziej.
Naprykancy sustrečy žurnalistku paprasili padzialicca sakretam prafesijnaha majsterstva i raskazać, jak napisać paśpiachovy repartaž.
Małhažata Šejnert.
«Pieršaje i samaje važnaje: treba ŭmieć karystacca movaj. Druhoje: treba mieć dobruju temu, tamu što, niahledziačy na toje, što možna hnać samahonku z nožki ad kresła, heta budzie vielmi kiepskaja samahonka, tamu tema — heta nadzvyčaj važna. Treciaje: treba viedać, pra što pišaš, i što heta važna nia tolki dla aŭtara, ale i dla čytača. Inšymi słovami, tema pavinna być cikavaj sama pa sabie, a nia tolki tamu, što jana cikava apisanaja. Čaćviortaje: treba dbajna sabrać materyjał, razmaŭlajučy ź niekalkimi hierojami, kab byli pradstaŭlenyja ŭsie baki kanfliktu ci vybaru. Piataje: kali ŭžo jość sabrany materyjał, jaho treba skanstrujavać, zrabić tekstavy chrybiet; musiać być lahičny pačatak, siaredzina i kaniec», — adkazała zorka litaraturnaha repartažu, suzasnavalnica Gazeta Wyborcza, udzielnica ruchu Salidarnaści ŭ Polščy.
Vydaviec knihi «Nasypać hory» Ihar Łohvinaŭ.
18 listapada prezentacyja knihi «Nasypać hory» z udziełam aŭtarki, a taksama pierakładčyc Maryi Puškinaj i Aleny Piatrovič, adbudziecca ŭ Bieraści ŭ «Prastory KCH» (vuł. Chałturyna, 2/1), a 18.00.
