3 lutaha prajšło mierapryjemstva pad nazvaj «Bolšoj razhovor s priezidientom». Da ŭdziełu ŭ im byŭ zaprošany i pradstaŭnik Biełaruskaj infarmacyjnaj kampanii BiełaPAN — adnaho z bujniejšych niezaležnych ŚMI ŭ Biełarusi, aficyjna zarehistravanaha jašče ŭ 1991 hodzie. Adnak pa vynikach davodzicca kanstatavać, što horš arhanizavanaha mierapryjemstva z udziełam Alaksandra Łukašenki nam bačyć dahetul jašče nie davodziłasia.
Niahledziačy na rekordnuju praciahłaść sustrečy — 7 hadzin 20 chvilin — i ahulnuju kolkaść udzielnikaŭ (bolš za sto), mała kamu ŭdałosia paŭdzielničać u razmovie. Astatnich, vyhladaje, paklikali dziela masoŭki. Ale kali hramadskim dziejačam dy ekśpiertam udzieł u takim mierapryjemstvie ciešyć samalubstva, to žurnalistam takija ŭciechi niepatrebnyja. Z pradstaŭnikoŭ ŚMI, pasadžanych za adzin stoł z kiraŭnikom dziaržavy kala piersanalnych mikrafonaŭ, tolki treciaj častcy dali mahčymaść zadać pytańnie.
Arhanizatary «Bolšoho razhovora» mohuć kazać, što heta nie presavaja kanfierencyja i spasyłacca na novy farmat sustrečy z prezidentam dziela mahčymaści vykazacca šyrokamu kołu hramadstva. Ale nijakaje hramadskaje koła nie moža być choć kolviečy šyrokim, pakul žurnalisty pazbaŭlenyja prava zadavać pytańni.
Hołas narodu — heta nie adabranyja niejkim čynam dziasiatak čałaviek z vuličnaj apytanki i nie padabranyja admysłova hramadskija dziejačy dy ekśpierty. Va ŭsim śviecie hołas narodu — hołas žurnalistaŭ. Miedyi — heta hukaŭzmacnialniki isnujučych u hramadstvie mierkavańniaŭ i patrabavańniaŭ, i naša zadača — kab ułada pastajanna čuła žyvy hołas narodu.
U Biełarusi na praciahu apošnich dvaccaci hadoŭ miechanizmy dyjałohu ŭłady z hramadstvam i spravazdačnaści čynoŭnikaŭ metanakiravana razburalisia. Presavyja słužby bolšaści dziaržaŭnych orhanaŭ pieraŭtvarylisia ŭ biurakratyčnyja instytuty, jakija majuć na mecie abmiažoŭvać dostup žurnalistaŭ da infarmacyi. Čynoŭniki ŭ svajoj asnoŭnaj masie bajacca davać kamientary nie tolki niezaležnym, ale j dziaržaŭnym miedyjam. Stała sistemaj, što supracoŭnikam BiełaPAN dy inšych niezaležnych ŚMI admaŭlajuć u dostupie na pasiedžańni Savietu ministraŭ. Na bolšaść mierapryjemstvaŭ z udziełam Alaksandra Łukašenki dapuskajecca vielmi vuzki puł žurnalistaŭ ź dziaržaŭnych ŚMI.
My ličym, što heta vialikaja pamyłka ŭłady ŭ dačynieńniach ź miedyjami i hramadstvam uvohule. Jak by ni pieraškadžali žurnalistam, jak by ni chavali ad nas infarmacyju, my znajchodzim šlachi zdabyć jaje alternatyŭnym čynam. Adnak pry hetym časta pazbaŭlenyja mahčymaści dadać mierkavańnie pradstaŭnikoŭ ułady na tuju ci inšuju prablemu, i heta nie moža nie być taksama prablemaj ułady, jakoj by aŭtarytarnaj jana ni była. Dla žurnalistaŭ ža abmiežavańni ŭ dostupie da infarmacyi — heta mocny vyklik, i pieraadoleć takija abmiežavańni stanovicca spravaj našaha prafiesijnaha honaru. My budziem damahacca atrymlivać ad pradstaŭnikoŭ ułady dziaržaŭny punkt hledžańnia na padziei i prablemy, jak by jany ni chavalisia ad nas.
Padčas «Bolšoho razhovora s priezidientom» pradstaŭnik BiełaPAN i bolšaści inšych miedyjaŭ byli pazbaŭlenyja mahčymaści vykanać svoj prafiesijny abaviazak — zadać pytańni kiraŭniku dziaržavy. Faktyčna nas skarystali ŭ roli statystaŭ. Usprymajem heta jak źniavahu i zajaŭlajem, što nie bačym sensu ŭdzielničać ŭ mierapryjemstvach, kudy nas zaprašajuć dziela masoŭki, a nie dla vykanańnia našych prafiesijnych abaviazkaŭ.
Nastojvajem na asobnym intervju z Alaksandram Łukašenkam, bo ŭ žurnalistaŭ i hramadstva nakapiłasia šmat pytanńniaŭ pra siońniašni dzień i budučyniu Biełarusi, jakija i paśla «Bolšoho razhovora» zastajucca biez adkazu.
Zaklikajem orhany ŭłady stvaryć u Biełarusi spryjalnyja ŭmovy dla pracy žurnalistaŭ i naładzić sistemu apieratyŭnych znosin ich pradstaŭnikoŭ, uklučna z vyšejšymi dziaržaŭnymi čynoŭnikami, sa ŚMI niezaležna ad formy ŭłasnaści.
