Pačatak minułaha stahodździa byŭ vielmi prynadny dla daśledavańnia svajoj identyčnaści. Pieršuju sprobu zrabiŭ Maksim Harecki ŭ «Dźviuch dušach». Paśla fiłosaf Ihnat Abdzirałovič dakładna sfarmulavaŭ prablemu histaryčnaha šlachu Biełarusi: «Biełaruś jak hranica pamiž Uschodam i Zachadam». U varunkach źmienlivaha hramadska-palityčnaha žyćcia, ruchu miežaŭ i kultur, Abdzirałovič zaklikaŭ iści svaim, adviečnym šlacham. Hodam paźniej vyjšła z druku pjesa Janki Kupały «Tutejšyja», dzie paet ŭ svaju čarhu analizavaŭ biełaruskuju samaidentyfikacyju.
Pastupova pošuki siabie ŭ biełaruskaj pamiežnaści ścichli, kab znoŭku raspačacca ŭ novym, XXI stahodździ.
Biełaruski archiŭ vusnaj historyi niekalki hadoŭ pryśviaciŭ daśledavańniu kolišniaj saviecka-polskaj, tak zvanaj Ryžskaj miažy. U miežach ekśpiedycyj byŭ vyjaŭleny cikavy fakt. Žychary abiedźviuch častak, jakija jašče zusim niadaŭna mahli žyć u adnoj vioscy, padzielenyja miažoj stali markiravać adno druhoha jak «zachodnikaŭ» dy «uschodnikaŭ».
Ab hetych vobrazach na padstavie sabranych ŭspaminaŭ raspaviadzie Volha Ivanova, kandydat histaryčnych navuk, aŭtar artykuła «Zachodniki» i «uschodniki» va ŭspaminach žycharoŭ byłoha saviecka-polskaha pahraničča». Jana pasprabuje adkazać na pytańni pra mientalnyja, kulturnyja i sacyjalnyja adroźnieńni pamiž «zachodnikami» dy «uschodnikami», asablivaści samaidentyfikacyi, a taksama pra toje, čamu hety padzieł zachavaŭsia i siońnia.
Kandydat fiłasofskich navuk, litaratar Ihar Babkoŭ, jaki daŭno daśleduje pamiežža jak ekzistencyjny fienomien, nie budzie zasiarodžvacca na peŭnym histaryčnym precedencie. Jaho dakład «Biełaruski kantekst: ad pamiežža identyčnaściaŭ da identyčnaści pamiežža» dapamoža zrazumieć, jakim čynam na našaj karcinie śvietu adbiłasia znachodžańnie na pierasiačeńni kultur i tradycyj.
Fiłosaf Babkoŭ u svaim ese «Etyka pamiežža: transkulturnaść jak biełaruski dośvied» (1999) śćviardžaŭ, što Biełaruś žyvie ŭ stanie vajny kulturaŭ. Adnak, u adnym z apošnich intervju adznačyŭ, što «biełaruskaja barykada», jakaja bačyłasia padstavaj dla stvareńnia novaj biełaruskaj identyčnaści, znajšła svoj skon paśla 2014 hoda. I ciapier znoŭ treba vyznačać, jakaja budučynia čakaje Biełaruś i što my sami ź siabie ŭjaŭlajem.
Sustreča adbudziecca 22 lutaha ŭ 18.30 u Histaryčnaj majsterni (vuł. Suchaja, 25). Uvachod volny.
«Kłub vusnaha historyka» — sumiesny prajekt «Biełaruskaha archiva vusnaj historyi» i «Histaryčnaj majsterni». Heta placoŭka, dzie abmiarkoŭvajucca važnyja i małaviadomyja temy z historyi XX stahodździa, aktualnyja dla sučasnaha biełaruskaha hramadstva.
«Zachodniki» i «uschodniki» va ŭspaminach žycharoŭ
