Śviatłana Viarhiejčyk – žančyna siaredniaha vieku, achajna apranutaja, z pedantyčnym składam rozumu. Jana raskładaje na stale śviedčańni taho, što, pa jaje słovach, źjaŭlajecca vidavočnaj manipulacyjaj hałasami vybarcaŭ na staličnych učastkach 484 i 485 Staravilenskaj vybarčaj akruhi – toj samaj, dzie balatavaŭsia Anatol Labiedźka. Heta pratakoły z aficyjnymi ličbami hałasavańnia. Pa padlikach naziralnicy, jany zavyšanyja amal u dva razy.
Spadarynia Viarhiejčyk nazirała za vybarami na 484-m učastku ŭ Miensku (tam jana była aficyjna zarehistravanaja), a taksama na ŭčastku 485, hałasavańnie na jakim adbyvałasia ŭ tym samym pakoi. Svajo dziažurstva žančyna raspačała ažno 23 vieraśnia, i praktyčna nie sychodziła z učastku ŭvieś čas, kali byli adčynienyja jahonyja dźviery – da viečaru 28-ha vieraśnia. Toj, chto kaliści byŭ naziralnikam na vybarach, viedaje hetuju systemu: prychodzić čałaviek hałasavać, biare biuleteń, apuskaje jaho ŭ urnu – i naziralnik stavić sabie ŭ natatnik rysačku. 23-ha vieraśnia spadarynia Viarhiejčyk «naźbirała» 12 rysačak, na nastupny dzień krychu bolej – 21 rysačak, 25-ha vieraśnia pryjšło 28 čałaviek, 26-ha prahałasavała 35 čałaviek, a ŭ subotu, 27-ha, biuleteni apuskalisia ŭ urnu 40 razoŭ. «Nakolki ja mahła čuć, takija samyja ličby šeptam paviedamlalisia siabrami kamisii jaje staršyni, – śćviardžaje naziralnica. – Ja daju vam česnyja, kankretnyja ličby, ja nie adychodziačy siadzieła, u prysutnaści milicyi, i ŭsie mianie mahli bačyć. Ja chadziła na nazirańnie jak na pracu. Prapuścić mahła nu chiba što adzin-dva čałavieki. Chacia vialikaha napłyvu nia było, i ludziej ličyć było nieskładana. U asnoŭnym išli ludzi, starejšyja za šeśćdziasiat. Z moładzi pryjšło na abodva ŭčastki 10 čałaviek za hetyja piać dzion».
U dzień hałasavańnia naziralnica vialikaj aktyŭnaści vybarcaŭ taksama nie zaŭvažyła. «Takim čynam, kali padsumavać ličby tych, chto prahałasavaŭ daterminova, na damu, i niepasredna ŭ dzień hałasavańnia, pa maich padlikach atrymlivajecca 658 čałaviek», – abahulniaje spadarynia Viarhiejčyk.
Cikava, što staršynia kamisii Ŭładzimir Caroŭ kateharyčna admoviŭsia paviedamić naziralnicy, kolki vybarcaŭ zarehistravana na ŭčastku, i kolki było pryvieziena biuleteniaŭ: «Telefanujcie ŭ Centarvybarkam». «Ja za dziesiać hod pieršy raz sutyknułasia z tym, kab mnie nie davali takich dadzienych, – aburajecca naziralnica. – Pa-mojmu, jany nie źjaŭlajucca sakretnymi».
Pačaŭsia padlik hałasoŭ. «Spadar Caroŭ nas adsunuŭ daloka-daloka, zahadvajučy, jak vajskoviec. Maŭčać! Nie ŭstavać! Nie varušycca! – raspaviadaje žančyna. – Vybarčaja kamisija z dvuch bakoŭ akružyła stoł. Ja była ŭpeŭnienaja, što tam tolki 136 biuleteniaŭ, nu, chiba što, na paru čałaviek mahła pamylicca. Ale kali vyvaracili tuju urnu daterminovaha hałasavańnia, mnie zachaciełasia prosta syści. Jana była zavalenaja ŭ poŭnym seńsie słova. Zavalenaja biuleteniami! Padobna da taho, što ich było navat bolej, čym u urnie, pryznačanaj dla terminovaha hałasavańnia 28 vieraśnia. Papiera, napeŭna, raspačkavałasia, razmnožyłasia… Heta nievierahodna! Dla mianie heta było šokam. Kali jany bačyli, što čałaviek siadzić, uvieś čas naziraje… Ja znajšła ŭ sabie mužnaść ustać i nie syści, choć i było mnie soramna, što ludzi tak pa-nachabnamu iłhuć». Ličba, ahučanaja kamisijaj, uražvała – pa aficyjnych źviestkach prahałasavała 1163 čałavieki. «Heta ž amal u dva razy bolš čym mahło być na samoj spravie!», – aburajecca spadarynia Viarhiejčyk.
Padobnaja karcina nazirałasia i na ŭčastku 485. Aficyjnyja źviestki: z 1928 vybarcaŭ, zarehistravanych na ŭčastku, prahałasavali 1010 pryjšli na hałasavańnie. «A pa našych padlikach było tolki 560 čałaviek razam z daterminovym i hałasavańniem na damu», – nia zhodnaja spadarynia Viarhiejčyk.
«Vy viedajecie, dla staršyniaŭ vybarčych kamisijaŭ my, naziralniki, heta ništo. Štości, napeŭna, treba źmianiać. Takoha soramu, jak na tych vybarach, mnie nichto dahetul nie narabiŭ», – z sumam kaža žančyna i ciažka ŭzdychaje.
Padobnyja historyi raspaviadajuć i mnohija inšyja naziralniki, tamu ździŭleńnie vyklikajuć navat nia śviedčańni spadaryni Viarhiejčyk, a toj fakt, što bolšaściu vybarcaŭ avałodała bieznadziejnaja apatyja. «Usio i tak za nas vyrašana», – kažuć jany, panura apuściŭšy ruki. Vielmi redka davodzicca čuć abureńnie z hetaj pryčyny.
