Nijakaj mahčymaści absłuhoŭvańnia na biełaruskaj movie, nijakaj mahčymaści hladzieć multyki pa-biełarusku, nijakich kampjutarnych i navučalnych prahram. U vyniku dzieci praktyčna nidzie nie sutykajucca ź biełaruskaj movaj — akramia jak u siamji. Heta pryvodzić da šakujučych vynikaŭ.
«Vučyła dačku fihuram na placoŭcy. Kažu:
— Dačuška, hladzi heta kruh, a heta kvadrat, a voś heta trochkutnik…
Da nas padychodzić dziaŭčynka hadoŭ šaści-vaśmi i kaža:
— Vy niepravilno hovoritie, eto trieuholnik.
Vydychaju, adkazvaju:
— Pa-rusku — trieuholnik, a pa-biełarusku — trochkutnik ci trochvuholnik jašče možna.
Dziaŭčynka:
— No takoho słova niet!!! Ona u vas vyrastiet tupaja…»
Ja nie budu zakranać toje, što maju dačku abrazili. Ale, zaŭvažym, što dziaŭčynka ŭ svaim ŭzroście navat nie viedała pra isnavańnie biełaruskaj movy, nie čuła biełaruskich słovaŭ, usio dziakujučy sadku i, mahčyma, škole (pra baćkoŭ nie ŭzhadvaju)».
«Prychodzim da łahapieda. Synu 3,5. Jamu dajuć ruskamoŭnuju mietadyčku i prosiać nazyvać pradmiety pa-rusku, kab pačuć mienavita tyja huki, da jakich malunki. Syn naturalna nazyvaje nie ŭsio, saromiejecca. U vyniku jamu pišuć «obŝieje otstavanije v riečievom raźvitii» i nakiroŭvajuć na kamisiju. Muž pytajecca: a ničoha, što vy biełmoŭnamu dziciu pakazvajecie mietadyčku dla ruskamoŭnych i chočacie pačuć ruskija huki? Adkaz: eto nie imiejet značienija, jazyki odinakovyje, iditie na komiśsiju».
«Dačka da troch hod biełaruskamoŭnaja. Adna z vychavacielek pryncypova nie razumieła pa-biełarusku. Navat byli pasyły: «Nie razhovarivaj so mnoj po-biełorusski», «Łučšie už po-anhlijski, ja jeho łučšie znaju» (wtf) Vynik: dzicio pierastała razmaŭlać pa-biełarusku časam navat doma, kali nieznajomyja źviartalisia pa-biełarusku, usio adno adkazvała pa-rusku, bo «a raptam nie razumiejuć».
«Paliklinika. Synu praviarajuć słych. Chadziła maja mama, papiaredziła, što dzicio biełaruskamoŭnaje. Ale słovy ŭsio roŭna ruskija nazyvajuć. Doktar kaža «ćvietok». Syn maŭčyć, zadumaŭsia. Doktar pytajecca: «On čto, nie słyšit?». Mama joj «Słyšit, prosto dumajet, na kakom jazykie vam otviečať». U adkaz: «Vy s uma sošli, kak vy jeho vośpityvajetie?!»
«Viedaju, što biełaruskamoŭnych dziaciej z łahapiedyčnymi prablemami nakiroŭvajuć u ruskamoŭnuju łahapiedyčnuju hrupu, dzie ŭsie zaniatki pa-rusku i dzieciam staviać ruskuju fanietyku: miakkaje č, ŝ, r'. Kali maja znajomaja admoviłasia dzicio ź biełaruskaj hrupy ŭ ruskuju pieravodzić, ale paprasiła, kab na zaniatki da štatnaha łahapieda dzicio vadzili, administracyja admoviłasia. Albo ruskamoŭnaja hrupa, albo šukajcie łahapieda ŭ inšym miescy».
«Sadkoŭski defiektołah pakazvaje kartki i prosić ich nazvać. Dzicio kaža: «parason», jaho vypraŭlajuć «zont!»
«A majmu synu akulist 0,9 zrok pastaviła zamiest 1, bo jon pa-biełarusku niejkuju karcinku nazvaŭ. A doktar padumaŭ, što jon nie bačyć, što tam»
«Mnie pakul tolki ŭ aŭtobusie niejkija «razumnicy» pieradpiensijnaha ŭzrostu vyhavorvali hod tamu, što ja dziciaci žyćcio łamaju i ich biednyja ŭnuki praź biełaruskuju movu ŭ škole paŭnočy chatnija zadańni robiać, vykinuć, kažuć, hetu movu z prahramy treba»
«Ujaŭlaješ, ty prychodziš na placoŭku ź dziećmi, i inšyja dzieci ich nie razumiejuć. I heta dobra, kali mama pobač i moža štości papravić, a kali toje ž u sadku, dzie mamy niama? Jak by ty siabie adčuvała?»
«A kolki razoŭ na maich dziaciej hladzieli jak na redkich žyvieł u zaaparku. «Oj, kak on po-biełorusski chorošo hovorit, chichichi, a kak śmiešno on cyplenka nazvał — chachacha, Kastuś, skaži jeŝie čto-nibud́. Chichichi». A syn davierlivy, ščyra pasiabravać chacieŭ. Serca kroŭju ablivałasia, kali ja na heta hladzieła».
«Syn Kastuś. Vychavacielka biełaruskamoŭnaj hrupy ihnaruje heta i ŭporna kliča «Kościa», Dziciu 4, jon tolki pačaŭ chadzić u hrupu i nie razumieje, što Kościa — heta pra jaho. U vyniku na syna nasvarylisia, što nie adhukajecca, kali kličuć. My ŭ vyniku nastupnym dzieciam takija imiony davali, jakija na ruskuju nie pierakruciš. I to Jasika adzin raz Vaniečkaj nazvali».
«Balučaja tema, kali dzieci saromiejucca movy baćkoŭ, bo chočuć być, jak usie, bo ź ich śmiajucca ruskamoŭnyja adnahodki, bo nie biaruć u hulniu, bo nie razumiejuć. Tolki na placoŭcy my možam syści, a voś u sadku dzicio vymušanaje prystasoŭvacca».
«U mianie ŭ transparcie pytalisia: a ci razumieje vas vaš syn?!!! Ź jakim ja nie razłučałasia ni na dzień da 3 z pałovaj hadoŭ! Nie, ja jamu pierakładaju — i śmiešna i sumna».
«Moj syn, tady jašče 5-hadovy, pajšoŭ na placoŭcy ź dziaŭčynkaj znajomicca. Jon joj «pryvitańnie», a jana ŭ adkaz « Ja nie Ania!»
«Ja prašu vykazacca aŭtarytetnych asob, tvorcaŭ, palitykaŭ, filozafaŭ, jurystaŭ, prosta nieabyjakavych da hetaha nievynosnaha stanovišča. Z hetym treba niešta rabić», — zaklikaje Vadzim Prakopčyk.
