«Ihar Pietryšenka daručyŭ Minkultury sumiesna ź Biełteleradyjokampanijaj razhledzieć pytańnie ab zapusku nacyjanalnaha televizijnaha prajekta farmatu šou «Hołas» abo «Ch-faktar». Heta najlepšaje, što było ahučana ŭładami za apošnija hady ŭ častcy zabieśpiačeńnia infarmacyjna-psichałahičnaj biaśpieki biełaruskaha naroda. Kažu heta biez sarkazmu!
Takija šou — heta adzin sa sposabaŭ realizacyi t.zv. miakkaj siły, to bok doŭhaterminovych apieracyj upłyvu. Sutnaść uździejańnia prostaja: pry ŭmovie televiaščańnia na krainu ŭździejańnia ŭ hledačoŭ takoj dziaržavy stvarajecca ŭražańnie talenavitaści dziaržavy i naroda, jaki vypuskaje šou, i farmiravańnie kompleksu niepaŭnavartaści ŭłasnaha naroda, jaki zvyčajna vyjaŭlajecca frazami kštałtu: «U nas svaich talentaŭ niama?», «A našy što?» — i małpinaj radaści, kali «bieły pan» pachvalić, h.zn. abmierkavańnie ci nie ledź u maštabach krainy ŭdziełu hramadzian krainy ŭździejańnia ŭ takich šou i prachodžańnie ŭ jaki-niebudź tur. Dumaju ŭsie ŭspomniać mnohija prykłady, kali ŭdzieł našych pradstaŭnikoŭ u rasijskich ci ŭkrainskich šou mieŭ davoli masavaje abmierkavańnie.
Viadoma, važna razumieć, što takija šou mohuć i ŭ bolšaści svajoj stvarajucca i biez admysłovaj mety ŭździejańnia na inšyja krainy, ale važnaja nie meta stvareńnia takich šou, a ich uździejańnie niezaležna ad ułaśnika i metaŭ prajekta.
Tamu stvareńnie takich šou ŭ Biełarusi — heta sapraŭdy adna ź mier doŭhaterminovaha zabieśpiačeńnia infarmacyjna-psichałahičnaj biaśpieki biełaruskaha naroda. Nie viedaju, ci razumieje Ihar Pietryšenka važnaść ich stvareńnia ŭ ahučanym mnoju kantekście abo prosta kirujecca normami pracy ministerstva (bolš kulturnych mierapryjemstvaŭ), ale ŭ lubym vypadku heta dobra.
Ale adna sprava — raspracavać tałkovy płan, a inšaja sprava — realizavać jaho. Viedajučy padychody našych uładaŭ da tvorčych prajektaŭ, siońnia ŭźnikli mnostva publikacyj z žartami i krytyčnaj acenkaj stvareńnia ŭ Biełarusi šou «Hołas» abo «Ch-faktar». U mianie taksama vielmi vialikija sumnievy ŭ paśpiachovaści ich realizacyi, pakolki prajekt jak zaŭsiody apyniecca kandovy: prajekt budzie realizoŭvacca svaimi, jakija nie majuć vopytu, siłami ci vysokaapłatnymi rasijskimi (što pryviadzie prosta da «spusku» srodkaŭ), na šou nie buduć puskać talenavitych ludziej tolki tamu, što ŭ ich «apazicyjnyja pohlady», budzie pryznačany daloki ad temy «ideałahičny» kuratar prajekta i h.d.
U vypadku, kali Minkult sapraŭdy zacikaŭleny ŭ stvareńni takich šou, jakija b dziejničali nie paru-trojku vypuskaŭ, a doŭhaterminova, i kab jany zachaplali hledača i byli choć niejak kankurentazdolnyja z rasijskimi, to varta było b vydatkavać častku srodkaŭ na kansultacyi rodapačynalnikaŭ šou z ZŠA ci, kali ŭžo vielmi doraha, to adpaviednych pradziusaraŭ i viadučych z Ukrainy (z ulikam šmatlikich niaŭdałych sprob stvareńnia biełaruskich prajektaŭ z kansultacyjaj rasijskich śpiecyjalistaŭ, na moj pohlad, bolš efiektyŭnyja vydatki na amierykancaŭ, a jašče lepš — ukraincaŭ ci ź inšaj suvymiernaj ź Biełaruśsiu krainy). Pravodzić kastynh nie naminalnymi kamisijami Minkulta, abłvykankamaŭ, a składam vykanaŭcaŭ i talentaŭ, jakija sami čahości damahlisia biez dapamohi dziaržavy i nie pryviazanyja da viertykali ŭłady pasadami. Pravodzić kansultacyi i vieści dyjałoh z apazicyjnymi tvorčymi ludźmi dla dopusku ich da takich šou (čaściakom mienavita jany niasuć nacyjanalny kałaryt dyj ich tvorčaść šmat cikaviejšaja dla naroda, čym t.zv. estradnych artystaŭ) chaj i z «palityčnymi abmiežavańniami», na jakija apazicyjnym hramadzianam dla paznačanych mnoju vyšej metaŭ varta było b pahadžacca. Ale ja realist i razumieju, što hetaha, na žal, zroblena nie budzie.
Adnak, paŭtarusia, słovy I. Pietryšenki — heta najlepšaje, što ja čuŭ. Dyj jaho słovy «Kultura — heta padmurak, na jakim farmirujecca i raźvivajecca nacyja» taksama dobryja ŭ hetym płanie. Ale havorać dobraha ŭ nas šmat, dziejańniaŭ u hetym płanie nie vidać.
P.S. Ja nie vypadkova nieadnarazova tut havaryŭ pra biaśpieku naroda, a nie dziaržavy. Infarmacyjna-psichałahičnaja biaśpieka naroda maje važniejšaje značeńnie, čym dziaržavy: ułady možna zabić, dziaržavu — zachapić, razvalić i h.d., ale kali ŭ naroda jość samaśviadomaść, to rana ci pozna jon uznović dziaržavu. Kali ž takoha samaśviadomaści niama, to i biaśpieka dziaržavy ŭsiaho tolki šyrma, jakaja i ad vietru kaliści ŭpadzie.
