Čym ałkahalizm adroźnivajecca ad pjanstva?
flickr.com
Ałkahalizm, abo sindrom ałkaholnaj zaležnaści (pa kłasifikacyi Suśvietnaj arhanizacyi achovy zdaroŭja) — chvaroba, jakaja vyrastaje z pjanstva (praźmiernaha užyvańnia ałkaholnych napojaŭ). Ałkahalizm charaktaryzujecca ciažkimi patałahičnymi źmienami va unutranych orhanach i psichicy čałavieka. Prykmieta ałkahalizmu — farmiravańnie fiziałahičnaj i psichičnaj ciahi da ałkaholu, padobnaj da pačućcia hoładu, chacia miechanizm jaje pryncypova inšy. Vobrazna kažučy, ałkaholik pje kali choča i kali nia choča. U pjanicy takich klinična vyražanych parušeńniaŭ niama. Pjanica pje kali choča.
Ci kožny pjanica stanie ałkaholikam?
Nie, nie abaviazkova. Jość ludzi, jakija rehularna pjuć hadami i dziesiacihodździami, i pry hetym u ich nie farmirujecca zaležnaść. Ale takich adzinki. I prablema ŭ tym, što miaža pamiž pjanstvam i ałkahalizmam nievyraznaja i raspłyvistaja. Vielmi ciažka vyznačyć, kali jana projdziena. A nazad viarnucca niemahčyma.
maxpixel.net
Nie isnuje «biaśpiečnych» doz ałkaholu i biaśpiečnych vidaŭ ałkaholu. Ałkaholikam možna stać, užyvajučy słabaje piva abo mocnuju harełku, tannaje pładova-jahadnaje vino abo vyšukany kańjak. Kab dajści da mocnaj ałkaholnaj zaležnaści, čaściakom dastatkova 5—10 hadoŭ bolš-mienš aktyŭnaha ŭžyvańnia śpirtnoha. U maładym uzroście dla hetaha patrabujecca jašče mienš času. Chutčej hety praces prachodzić i ŭ žančyn. Kala 10% ludziej, jakija pjuć — bieznadziejna chvoryja ludzi, jakija samastojna ŭtrymacca ad užyvańnia ałkaholu i viarnucca da narmalnaha žyćcia nie ŭ stanie.
Što adbyvajecca ŭ arhaniźmie ałkaholika?
Pry pastupleńni ałkaholu ŭ arhanizm ŭ im adbyvajucca źmieny, jakija datyčacca ŭ pieršuju čarhu niervovaj sistemy. Mocnaje tarmažeńnie niervovych pracesaŭ pryvodzić da charakternych źmienaŭ ŭ pavodzinach čałavieka: pavyšajecca samaacenka, nazirajecca nienaturalnaje ažyŭleńnie, strata kaardynacyi ruchaŭ. Čałaviek adčuvaje ejfaryju. Pry bolš vysokich kancentracyjach ałkaholu ŭ kryvi adbyvajucca bolš surjoznyja źmieny ŭ dziejnaści niervovaj sistemy, až da stanu narkatyčnaha snu.
wikimedia.org
Pastajannaje ałkaholnaje atručeńnie pryvodzić da niezvarotnych źmien unutranych orhanaŭ, niervovaj sistemy, sardečnaj myšcy i h.d. U vyniku parušeńnia funkcyj stravavalnaj sistemy moža nastupić źniasileńnie arhanizma. Dziejańnie ałkaholu na niervovuju sistemu moža stać pryčynaj psichičnych zachvorvańniaŭ (ałkaholnych psichozaŭ), samy ciažki ź jakich — «biełaja haračka» z raźvićciom halucynacyj i prypadkaŭ ałkaholnaj epilepsii. Ałkaholiki značna čaściej stanoviacca achviarami roznych śmiarotnych vypadkaŭ, vialiki pracent ałkaholikaŭ siarod samahubcaŭ. Ich žyćcio karaciej na 10—20 hadoŭ u paraŭnańni sa siaredniestatystyčnaj praciahłaściu žyćcia. Bolš vysokaja śmiarotnaść siarod mužčyn u paraŭnańni z žančynami častkova tłumačycca taksama złoŭžyvańniem ałkaholem (praŭda, siudy varta pryplusavać i bolš aktyŭnaje kureńnie mužčyn). Ałkahalizm — prablema nie tolki miedycynskaja, ale i sacyjalnaja, bo jaje časta supravadžaje raspad siamji, prafiesijnaja dehradacyja, aŭtamabilnyja avaryi, złačynnaść. Źjava heta tyčycca nie tolki hrupy ludziej, schilnych hetaj zhubnaj zaležnaści. Jana maje bolš šyroki aśpiekt z punktu hledžańnia roznych niehatyŭnych nastupstvaŭ dla hramadstva. U asiarodździ kožnaha, chto mocna pje, znojdziecca jak minimum niekalki čałaviek, jakija pakutujuć ad jaho pjanstva.
Złoŭžyvajuć ałkaholem ludzi z usich słajoŭ hramadstva — jak z zamožnych, tak i ź biednych.
Čamu ludzi pjuć?
Paradoks u tym, što, chacia złoŭžyvańnie ałkaholem składaje surjoznuju hłabalnuju prablemu, dakładnaja pryčyna (abo, jak kažuć miedyki, etyjałohija) taho, čamu ludzi złoŭžyvajuć ałkaholem, da hetych por nie viadomaja. Čaściej za usio miedyki havorać pra kompleks pryčynaŭ: bijachimičnych, fizijałahičnych, psichałahičnych, sacyjalnych. Ale navat usie jany razam nie prajaśniajuć pryčyn ałkahalizmu da kanca i vyčarpalna, i z hetym paviazana toje, što na siońnia nie isnuje absalutna nadziejnaha, rezultatyŭnaha sposabu lačeńnia ałkahalizmu.
Jak lečać ałkahalizm?
Viadomaja francuzskaja śpiavačka Edyt Piaf, jakaja lačyłasia ad ałkahalizmu ŭ klinicy, kazała pra heta tak:
«Daktary sabie asabliva hałavy nie łamajuć.
Mietady tut takija ž, jak pry narkamanii. Kožny dzień pamianšajuć dozu ałkaholu, ale adnačasova padmiešvajuć u jaje irvotnaje. Tamu, kali tabie padajuć kielich ź vinom i ty viedaješ, što kali vypješ, to budzie irvać, ciabie ŭžo ad adnaho vyhladu pačynaje vanitavać. Padlej katavańnia nie prydumać! Ja nie viedała, na jakim ja śviecie.
Jak chvory sabaka, ja vyła na svaim łožku: «Davoli! Davoli!»Niekalki razoŭ u mianie paŭtaralisia prystupy, i ja bačyła ahidnych, ślizkich, vałasatych sarakanožak. Klanusia, u hety čas ružovyja słany nia źjaŭlajucca! Nievynosnyja pakuty!
U žyćci nie mahła sabie ŭjavić, što našy viasiołyja vypiŭki zaciahnuć mianie ŭ hetuju biezdań. Kurs lačeńnia ad ałkahalizmu ahidny da niemahčymaści. Ale tyja, u kaho chapaje voli pajści na heta, — sapraŭdnyja ludzi!».
Z časoŭ madam Piaf mietady lačeńnia ałkahalizmu udaskanalilisia, ale kardynalna nie źmianilisia. Treba razumieć, što ŭsie jany ciažkija i niepryjemnyja.
Tak, naprykład, adzin ź mietadaŭ lačeńnia ałkahalizmu — ušyvańnie pad skuru pacyjenta ampuły z rečyvam, jakoje pry traplańni ŭ arhanizm pacyjenta ałkaholu pryvodzić da śmierci chvoraha. Jak heta, nasić u sabie «bombu» i razumieć, što kali ty nie strymaješsia, jana uzarviecca?
U Biełarusi tych, chto ŭ stanie ałkaholnaha apjanieńnia pavodzicca asacyjalna, paśla niekalkich parušeńniaŭ nakiroŭvajuć u lačebna-pracoŭnyja prafiłaktoryi. Va ŭmovach izalacyi, blizkich da turemnych, i prymusovaj pracy, ludzi nie majuć mahčymaści nabyć ałkahol, i tak maje adbycca ich vyzdaraŭleńnie. Štohod praz ŁPP prachodzić kala 7000 hramadzian Biełarusi, adzinki ź ich potym viartajucca da narmalnaha žyćcia biez ałkaholu.
Ci možna vysiłkam voli pabaroć ciahu da ałkaholu?
Tak. Ale umovaj stojkaj remisii źjaŭlajecca poŭnaja admova ad śpirtnoha. Navat razavaje užyvańnie ałkaholu znoŭ pryvodzić da ŭznaŭleńnia zaležnaści z usimi nastupstvami.
Ałkahol i tvorčaść
Adna z abłudnych i padstupnych jakaściaŭ ałkaholu — jon daje ŭjaŭnaje pačućcio prylivu sił, u tym liku i tvorčych. Rasiejskaja śpiavačka Ała Puhačova ŭ adnym ź intervju kazała: «Ja staŭlusia da ałkaholu trapiatliva. Usio lepšaje, što mnoj napisana, usie varjackija idei — heta ažyćciaŭlałasia, skažam tak, nie biez ałkaholnaha ŭpłyvu». A voś Siarhiej Jasienin ci Alaksandr Błok ličyli, što sapraŭdnyja šedeŭry možna stvaryć tolki na ćviarozuju hałavu, choć i nie byli pry hetym niepituščymi.
Što da biełaruskich tvorcaŭ, to vyraznuju i žachlivuju karcinu ŭździejańnia na piśmieńnikaŭ, žurnalistaŭ, fiłosafaŭ stvaryŭ u svajoj viadomaj knizie «Siniaja kniha biełaruskaha ałkaholika» Anton Kułon. Jon pryvodzić statystyku rańnich śmiarciej biełaruskich intelihientaŭ-ałkaholikaŭ jaho pakaleńnia, pryvodzić krasamoŭnyja prykłady tvorčaj dehradacyi ich jak asob i tvorcaŭ. Tak, jon pryvodzić prykład svajho siabra-piśmieńnika, jaki pajechaŭ u Dom tvorčaści na tydzień, kab napisać apovieść, a naprykancy tydnia ŭ jaho pakoi byŭ čysty sšytak z nadpisam «Raździeł pieršy» — i batareja «faustaŭ» — butelek z-pad tannaha vina.
Sam Anton Kułon — taksama ałkaholik, jaki praz heta zahubiŭ karjeru navukoŭca-fizika, straciŭ pracu, niekalki razoŭ byŭ na vałasok ad śmierci, prachodziŭ lačeńnie ŭ narkałahičnych dyspansierach, kadavaŭsia, padšyvaŭsia, ale heta nie pryniesła pośpiechu. Svoj šlach da ćviarozaha žyćcia jon znajšoŭ praz relihiju i supołku «Ananimnyja ałkaholiki». Voś užo 15 hadoŭ jon nie pje, ale dobra uśviedamlaje, što praciahvaje zastavacca ałkaholikam u stanie remisii.
Čamu ŭ Biełarusi nie admaŭlajucca ad šyrokaha i dastupnaha prodažu ałkaholu?
Zahadka.
Ciapier užyvańnie čystaha ałkaholu na dušu nasialeńnia trymajecca ŭ Biełarusi na ŭzroŭni 14—15 litraŭ za hod. Pry hetym na mižnarodnym ŭzroŭni pryniata ličyć, što kali spažyvańnie bolš za 8 litraŭ za hod, pačynajecca praces dehradacyi hramadstva.
