Apošnija dni aficyjnyja krynicy piareściać dvuchsensoŭnymi navinami. To Uładzimir Makiej vykryvaje siamiejnaść u orhanach ułady, to ŭradavaje ahienctva paviedamlaje pra ekzamien na viedańnie rodnaj movy dla kandydataŭ na prezidenta.
Potym vyśviatlajecca, što ź siamiejnaściu zmahajucca na ŭzroŭni strełačnikaŭ rajonnaha źviana viertykali, a ekzamien taki budzie ŭ Kirhizii :)
Ispyt, dakładu ja vam, kruty: treba apisać na troch arkušach svaju pieradvybarčuju prahramu, vusna ciaham 15 chvilin vykłaści jaje asnoŭnyja tezy, a taksama pračytać drukavany tekst na troch staronkach. U kamisii siadziać maścityja linhvisty, a ŭsia dzieja razhortvajecca ŭ žyvym teleefiry. 26 traŭnia ekzamien zdaje dziejny prezident Bakijeŭ.
Pryčym usio heta — nie palityčny ekspromt. Adpaviednyja patrabavańni da pretendentaŭ na pasadu zapisany ŭ kirhizskim vybarčym kodeksie.
Zaraz pad ehidaj biełaruskaj ułady taksama padrychtavany źmieny ŭ vybarčaje zakanadaŭstva. Ich nie afišujuć, ale kiraŭnica CVK užo abvieściła, što nijakich revalucyjnych naveł čakać nie varta (a vy čakali, naiŭnyja?). Robicca kaśmietyka dla Jeŭropy. A ŭžo pra moŭnyja prablemy ŭ vysokich kabinietach tutejšaj ułady dumajuć mieniej za ŭsio.
Jak, darečy, i ŭ Jeŭropie. Tam zavučyli zvykły nabor atrybutaŭ «biełaruskaha pytańnia» (zdušeńnie demakratyi i ŭsio takoje), ale pra linhvacyd im i ŭ hałavu nie prychodzić. Dobra što Paźniak ź inšymi padpisantami «zajavy čatyroch» u Prazie narešcie zasiarodzili uvahu Brusiela na hetym momancie (što nie jość, adnak, harantyjaj zruchaŭ).
Što da Łukašenki, to jahony nievykaranialny akcent vydaje, jakaja mova była sapraŭdy matčynaj. Na pačatku prezidenctva jon zrabiŭ niekalki vystupaŭ pa-biełarusku.
Ale potym raspačałasia vakchanalija «bratniaj intehracyi» z prycełam na Kreml. Refierendum-95 de-fakta raźviazaŭ ruki (ci, dakładniej, jazyki :) dla «riuskaści» ŭsiaho čynavienstva.
Uvohule ž nie varta dumać, što dziejny lider dziaržavy pravaliŭ by moŭny ekzamien, kali ekstrapalavać na našu krainu kirhizskuju zaviadzionku.
Niechta ŭ svoj čas pažartavaŭ: kab była pilnaja palityčnaja patreba, ciapierašni kiraŭnik Biełarusi za noč vyvučyŭ by i kitajskuju movu.
Sapraŭdy, tut jon całkam kirujecca palityčnym prahmatyzmam. Kali b pierachod na biełaruskuju movu davaŭ skačok rejtynhu, to, budźcie ŭpeŭnieny, jana b hučała i z vusnaŭ pieršaj aficyjnaj asoby krainy.
Zrešty, tut
jość adzin mientalny tormaz: staryja rachunki z tymi, kaho Łukašenka hrebliva nazyvaje «śviadomymi». Pierajści na movu — nibyta schilicca pierad ich pazicyjaj, a heta — jak nož vostry.
U prezidenckim ža atačeńni možna nazirać i tych, chto niazmušana dy biez kompleksaŭ moža ŭžyvać biełaruskuju movu. Uziać taho ž Makieja.
Inšaja reč — što mienavita ŭžyvajuć, a nie havorać na joj.
Zrešty, kładučy ruku na serca, ci nie taja ž źjava nazirajecca i ŭ stanie apanientaŭ ułady? Mnohija movu taksama tolki ŭžyvajuć: na mitynhach, pasiadžeńniach radaŭ, bryfinhach. A jak tolki vyjšli za miežy palityčnaj tusoŭki — adrazu ž «priviet» i «zdraście» :)
