Jahor Šyčko. Tut i dalej usie fota ź jahonaha asabistaha archiva
Spačatku Jahor Šyčko chacieŭ prajechać na rovary ŭvieś afrykanski kantynient z poŭnačy na poŭdzień. Adnak z-za vajny ŭ Sudanie i bajavych dziejańniaŭ pa susiedstvie ź Jehiptam jon pryniaŭ rašeńnie pačać maršrut z Efiopii.
Jak ździejśnić maru
U hety momant ja ŭžo pierasiek Efiopiju, Kieniju i Tanzaniju. Heta vialikaja častka ŭsiaho zapłanavanaha šlachu. Viarnuŭsia ŭ pačatak maršrutu pa Tanzanii, horad Aruša, dla ździajśnieńnia mary — uźleźci na Kilimandžara.
U žyćci kožnaha čałavieka jość šlach, jaki jon pavinien pieraadoleć adzin. Dla asensavańnia žyćcia, duchoŭnaha rostu i paznańnia siabie. Mnie było važna adpravicca ŭ ekzatyčnyja krainy ź inšaj kulturaj, movaj, tradycyjami, noravami.
Rychtavaŭsia doŭha. Vyvučaŭ karty, zakuplaŭ ryštunak, rychtavaŭ dakumienty na vizy, šukaŭ dadatkovuju dapamohu. Naprykład, ja člen Ruskaha hieahrafičnaha tavarystva, tamu mnie dali aficyjny dakumient, u jakim paćviardžajecca, što maja ekśpiedycyja maje navukovyja mety. Z saboj u mianie błanki apytańnia miascovaha nasielnictva z pytańniami pra ich žyćcio, pobyt i relihiju.
Niebiaśpieki ŭ darozie
Ja pačaŭ svoj šlach pa Afrycy, ale nie prajšło i tydnia, jak zdaryłasia DTZ. Na darohu prosta pierada mnoj rezka vybieh chłopčyk hadoŭ dziesiaci. Jon nie hladzieŭ, ci jedzie pa darozie transpart, a ja byŭ užo za try mietry ad jaho i nie moh praduchilić sutyknieńnie.
Začapiŭ jaho tolki torbaj. Jon abyšoŭsia spałocham i nievialikim šnaram na łbie. Ja ž trapiŭ u balnicu. Zrabili niekalki zdymkaŭ. Pierałomaŭ nie było, adnak skura na rukach, nahach i śpinie była sarvanaja, byŭ udar śpiny i paškodžanaja kiść. U balnicy pralažaŭ 10 dzion. Darečy, kiść pabolvaje dahetul.
Paśla balnicy ja pajechaŭ da miažy Efiopii z Kienijaj, zatym u bok Indyjskaha akijana. Na miažy z Samali, u pustelni, tempieratura dniom — bolš za 45 hradusaŭ. Navat kamiera majho koła nie vytrymała i łopnuła, a jašče, jak na złość, złamaŭsia nasos. I ŭsio heta ŭ centry pustelni!
Najbližejšaje nievialikaje pasielišča znachodziłasia za 7 km. Pajšoŭ tudy pieššu. Dabraŭsia tolki da ciemry i pajšoŭ da najbližejšaha doma. Mianie spynili niejkija ludzi, nakiravali zaradžany aŭtamat prosta ŭ hałavu, lichtar śviaciŭ u vočy, kab ja ničoha nie bačyŭ. Stali kryčać: «Ruki ŭvierch, stajać na miescy!» Movy ja nie razumieŭ, ale vyrazna ŭśviadomiŭ, što hučała mienavita hetaja fraza.
Jany pryniali mianie za terarysta. Paźniej ja daviedaŭsia, što praz vajnu Paleściny ź Izrailem u hetym afrykanskim rehijonie aktyvizavalisia terarysty.
Da mianie padyšoŭ mužčyna ŭ broniekamizelcy i staranna abšukaŭ. Zatym u centry pakoja pastavili kresła i stali raspytvać, adkul ja i kudy jedu. Na praciahu ŭsiaho dopytu aŭtamat i jarki lichtaryk tak i zastavalisia nakiravanymi na mianie. Paśla jany patelefanavali kamuści i mianie zabrali ŭ palicejski ŭčastak, dzie pratrymali sutki, paśla čaho adpuścili.
A jašče, padarožničajučy pa Kienii, ja atrymaŭ atručvańnie. U balnicy pastavili dyjahnaz amiebijaz, tam ža prajšoŭ kurs lačeńnia z kropielnicaj na praciahu 7 dzion. Paśla hetaha praciahnuŭ lačeńnie ambułatorna.
U adzin ź dzion, kali ja adpačyvaŭ na plažy, sa mnoj adbyŭsia jašče incydent. U mianie skrali zaplečnik, u jakim znachodziłasia ŭsio: hrošy, pašpart, telefon… Miascovy abaryhien vychapiŭ zaplečnik prosta z ruk, vyrvaŭšy pry hetym u mianie katetar. Ja sprabavaŭ jaho dahnać, ale ci realna ŭhnacca za kienijskim «biehunom»?
Pra pobyt u darozie
U pačatku maršrutu ŭ mianie było bolš za 10 kh ježy: sušanaje miasa, hrečka, suchoje piure i inšyja charčy. Ale hatavańnie ježy akazałasia vialikaj prablemaj. Turystyčnyja hazavyja bałony tut nidzie nie pradajucca. I maja harełka z kaciałkom akazałasia lišnim hruzam. U vyniku ja hatavaŭ ad miesca da miesca, u ludziej na vuhlach.
Ciapier u darozie charčujusia vuličnaj ježaj. Časta mianie častujuć miascovyja. U Efiopii heta była kukuruznaja muka, źmiašanaja z vadoj, i kukuruznyja aładki. U Kienii — rys ź zielaninaj, a ŭ Tanzanii ŭ lubym kutku krainy, na ŭsich vulicach možna znajści jaječniu z bulbaj.
Načuju zaŭsiody ŭ maksimalna biaśpiečnych miescach. Časta spyniajusia ŭ palicejskich učastkach. Adno ź lubimych miescaŭ dla načlehu — heta miačeć, dzie jašče i častujuć ježaj. Kali atrymlivajecca spłanavać dakładnyja dni načlehaŭ u horadzie, sprabuju znajści žyllo praz CouchSurfing (sacyjalnaja sietka, anłajn-servis haścinnaści).
Jašče važny momant z nahody vady ŭ Afrycy. Pierad pajezdkaj ja kupiŭ śpiecyjalny filtr, jaki, jak zajaŭlaje vytvorca, ačyščaje vadu ŭ try etapy i moža «złavić» 99,9% virusaŭ i stafiłakokaŭ. Ale karystajusia ja im redka. Čystaja vada ŭ butelkach pradajecca ŭsiudy — navat u samaj maleńkaj viosačcy jość krama. Tam časam, akramia vady, ničoha bolš i niama. Ale byvaje, što nabiraju vadu z kałonak, jany tut jość u mnohich.
Kamunikacyja ź miascovymi
Ja nie viedaŭ anhlijskaj movy. Vada i ježa ŭ mianie byli, a kali niešta treba było spytać abo pierakłaści, to karystaŭsia huhł-pierakładčykam.
Pieršaja nieabchodnaść realnych znosin uźnikła paśla DTZ, kali trapiŭ u balnicu. Dapamahała mova žestaŭ i tyja niekalki słoŭ, jakija ja ŭspomniŭ sa školnych urokaŭ anhlijskaj.
Kali ž u mianie skrali zaplečnik z telefonam, to ja zastaŭsia ŭ Afrycy adzin, bieź pierakładčyka, kartaŭ, kantaktaŭ i jakoj-niebudź mahčymaści narmalnaj kamunikacyi. Sšytak staŭ maim telefonam, u jaho ja zapisvaŭ kantakty ludziej, novyja słovy, zamaloŭvaŭ karty i darohi. Viadoma, zredku ja znachodziŭ dzieści telefon i telefanavaŭ rodnym, kab jany nie pieražyvali. Za miesiac navučyŭsia raskazvać pra siabie na anhlijskaj: chto ja, adkul i kudy jedu. Heta nie svabodnyja znosiny, ale dla mianie vialiki prahres.
U Afrycy biełaha čałavieka ŭsprymajuć jak miašok z hrašyma, i ŭsio adno, ź jakoj ty krainy. Ličać, što my ŭsie zarablajem kuču dalaraŭ, i časam navat nie prosiać, a patrabujuć: «Daj hrošaj, ty mnie pavinien».
Niekatoryja pryvykli, što im dapamahajuć roznyja arhanizacyi: AAN, Čyrvony Kryž, inšyja zamiežniki. Miascovyja ludzi pierastajuć pracavać i pačynajuć dumać, što ŭ ich biednaści vinavatyja biełyja, tamu i patrabujuć hrošaj. Darečy, biełaruskaje hramadzianstva nijak nie dapamahaje, tolki niamnohija viedajuć, dzie znachodzicca kraina.
Vydatki i ekanomija
- 50$ — ciahnik Minsk — Maskva — aeraport;
- 500$ — kvitok na samalot Maskva — Kair — Adys-Abieba;
- ~170$ — viza ŭ Efiopiju;
- 100$ — viza ŭ Kieniju, Uhandu, Ruandu;
- 50$ — viza ŭ Tanzaniju.
Kolki pajšło na ekipiroŭku, składana dakładna skazać. Heta i elektronika, i rovarnyja prynaležnaści. U siarednim u tydzień sychodzić 50$. Heta tolki na ježu, internet i asabistyja patreby. Načoŭki starajusia šukać biaspłatnyja, tamu 50$ — biez uliku načlehu. Viadoma, zredku davodzicca spyniacca i na płatny načleh.
Paśla DTZ rovar staŭ nieprydatnym dla dalejšaha padarožža, jaho ramont mnie abyšoŭsia ŭ 10$. Paźniej łopnuła zvarka i pryjšłosia pieravarvać, za što addaŭ jašče 10$. Usie astatnija pałomki ramantuju sam. Tolki kuplaju raschodniki, takija jak łatki i klej.
Paśla abrabavańnia ŭ mianie zastałasia zusim nievialikaja suma, ale mnie dapamahaŭ siabar z Bośnii i Hiercahaviny. My byli razam, kali nas abrabavali, i jahony zaplečnik, u jakim znachodziŭsia tolki telefon, taksama skrali.
Paźniej vypadkova pierasieksia ź dziaŭčynaj ź Biełarusi, praź jaje baćka zmoh dasłać mnie trochi hrošaj. Miesiac ja žyŭ biez telefona, čakaŭ, kali pryjdzie novy, jaki adpravili pa pošcie z Polščy. Ale pasyłka była zhublenaja. Aficyjnaja viersija — vylecieła z Polščy, ale ŭ Kieniju nie dastaŭlenaja. Pryjšłosia adramantavać svoj druhi zapasny telefon.
Kali ŭ mianie zastavałasia roŭna 5$ i zusim trochi miascovaj valuty, ja paznajomiŭsia z Uładzimiram, jaki arhanizoŭvaŭ majo ŭzychodžańnie na Kilimandžara i vielmi dapamoh mnie. U jaho svoj kłub Kotlyar Adventure clan. A ŭ stalicy Tanzanii miascovy mužčyna, pačuŭšy maju historyju, apłaciŭ mnie dźvie nočy ŭ numary, dapamoh papravić ekran telefona i daŭ hrošaj na darohu. U ahulnym liku kala 50$.
Praz paru dzion u kaviarni, dzie ja piŭ harbatu, da mianie padsieŭ mužčyna ź indyjskaj źniešnaściu, i my razhavarylisia. Jon apłaciŭ mnie viačeru, a taksama daŭ mnie 10$ na numar. Tady ja znachodziŭsia ŭ horadzie, i tam zusim nie było biaspłatnych varyjantaŭ načlehu.
Ciapier ja jedu ŭ hruzaviku, viartajusia ŭ Arušu, a ŭ kišeniach u mianie — poŭny nul. Ale hałoŭnaje — nie sumavać. Ja viadu telehram-błoh «Afryka ŭnutry ciabie», dzie raskazvaju pra svaje padarožžy. Tam zapuściŭ zbor srodkaŭ na praciah prajekta.
Aščadzić možna na ježy: vuličnaja ŭsiudy adnolkavaja, i hatujuć adnolkava. U restaranie košt moža być u 10 razoŭ bolšy, a toje, što tam mienš šancaŭ atrucicca, — heta ŭsio łuchta.
Naadvarot, u restaranach ježa moža lažać tydniami i čakać svajho času, a na vulicy tut ža pry tabie raźbiaruć miasa i pryhatujuć. Tak havorać i miascovyja ruskamoŭnyja.
Adzieńnie na rynkach kaštuje kapiejki, a ŭ kramach jano ŭ 100 razoŭ daražejšaje. Tyja ž samyja rečy, z adnoj skrynki.
Možna lohka aščadzić i na transparcie. Ceny adroźnivajucca ŭ niekalki razoŭ. Kali tarhavacca, za taksi abo matacykł možna zapłacić mienš u 3 razy.
U Efiopii hrošy mianiaŭ tolki na rynku. U banku kurs nižejšy ŭ dva razy. Nidzie ŭ horadzie i na darozie lepš nie spyniacca. Ciabie sprabujuć adrazu akružyć, niešta ŭciuchać abo skraści.
Vielmi rekamienduju kupić rečy doma ŭ sekand-chendzie i mianiać ich na sadavinu. Ja abmianiaŭ štany, jakija kupiŭ za 2$, na kuču ananasaŭ koštam 7$. U mianie byli niekatoryja lišnija rečy, jakija pieršapačatkova ja nie płanavaŭ nasić.
Usio treba dobra chavać. Byŭ vypadak: pry padymańni pad horku chłopčyk padbieh i ściahnuŭ maju majku, jakaja sušyłasia. Ja raźviarnuŭsia i staŭ jaho dahaniać, jon adrazu jaje kinuŭ.
U Kienii i Tanzanii hrošy možna mianiać i ŭ bankach, ale kurs mocna adroźnivajecca. U zvyčajnych kramach i na rynkach ciabie nie sprabujuć padmanuć i nakinuć źvierchu, a voś u turystyčnych miescach cana moža adroźnivacca až u 5 razoŭ.
Choć hetyja krainy i bolš biaśpiečnyja, usio adno nie varta zabyvacca, što ŭ lubym miescy mohuć abakraści. Raz ty bieły, značyć, u ciabie jość hrošy.
Samyja jarkija ŭražańni
Samaje jarkaje ŭražańnie — heta daroha, pa jakoj ty jedzieš i nie viedaješ, kaho ci što sustrenieš i jakija vidy čakajuć ciabie napieradzie. Ciabie mohuć zatrymać, i tabie mohuć dapamahčy zvyčajnyja ludzi. Na darohu moža vyjści słon abo statak dzikoŭ.
Padarožža jašče nie skončyłasia. Ale adno mahu skazać dakładna: mnie vielmi padabajecca łahodnaść miascovych ludziej. Niahledziačy na toje, što mianie abakrali, mnohija ŭsio adno zastajucca ludźmi i hatovyja padzialicca apošnim.
Nu, a samaje jarkaje ŭražańnie — heta ŭbačyć Indyjski akijan, da jakoha ja jechaŭ ceły miesiac pa biezdaražy, i adčuć jaho pach.
Čytajcie taksama:
Brytaniec hod bieh praz usiu Afryku, kab spravicca z ałkahalizmam
