Raŭbičy. Hetaje miesca viedamaje biełarusam najpierš dziakujučy kupiuram u 5 000 rubloŭ, na jakich vyjaŭleny alimpijski spartyŭny kompleks. Niadaŭna tut vybuchnuŭ kanflikt pamiž Nacyjanalnym mastackim muziejem i viernikami-katalikami parafii susiedniaj vioski Akolica. Pradmietam sprečki staŭ budynak Muzieja narodnaha mastactva. Heta były kaścioł Śviatoha Macieja.
Ajciec Ihar Łašuk, hałoŭny inicyjatar viartańnia kaścioła viernikam, kaža, što dla hetaje parafii, u Raŭbičach, užo vyrableny abraz Chalaŭščyckaje Maci Božaje, što niekali ŭratvała tutejšaha šlachcica Łukaša Chalavu, jaki staŭ u 1640 hodzie pieršym fundataram tutejšaje śviatyni.
Ale, jak vyśvietliłasia padčas navukovaj kanfierencyi «Prablemy achovy i interpretacyi pomnikaŭ historyi i kultury. Uzajemadziejańnie hramadskaści i dziaržavy», što prajšła ŭ Raŭbičach u sakaviku,
pytańnie ab viartańni kaścioła viernikam pakul aficyjna navat nie staviłasia.
Kali ŭ
Ale vydatna składzienaja i aformlenaja pry kancy1970-ch ekspazicyja z taho času mała źmianiałasia. Daŭno nie rabilisia ekśpiedycyi, nie pravodzilisia metavyja zakupy.Fondy papaŭniajucca sparadyčna i vypadkova. Naprykład, ksiondz Jozas Bulka ŭ svoj čas padaravaŭ muzieju kolki ŭzoraŭ narodnaha hančarstva… Muziej nie maje svaich bukletaŭ, praśpiektaŭ, paštovak, navat staronki ŭ internecie… Jaki b muziej ni byŭ vydatny, na svoj čas, siońnia jon vyhladaje anachranična.
Možna zrazumieć kłopat rupliŭcaŭ staraśvieččyny, jakija bajacca, što i hety muziej moža napatkać los muziejaŭ u Zasłaŭi i Hrodna, likvidavanych u vyniku pieradačy ich budynkaŭ Carkvie. Možna zrazumieć i niepakoj supracoŭnikaŭ za svaje pracoŭnyja miescy… Ale, daliboh, dziŭnavata hladzicca muziej, što mieścicca ŭ kaściole pry mohiłkach, u atačeńni spartovych kanstrukcyjaŭ.
Dabiracca svaim chodam siudy niaprosta. Raźvivać muziej niama jak. Ładzić tam, naprykład, falkłornyja festy, niama kamu… Iznoŭ ža, siarod mohiłak. Miesca Muzieju biełaruskaha narodnaha mastactva — u stalicy. A tam paznajomicca z tradycyjnym, narodnym mastactvam niama jak. Kamunisty ŭ svoj čas chavali hetyja skarby dalej ad novych pakaleńniaŭ biełarusaŭ, zvodziačy ich da turystyčnaj zabaŭki pry spartkompleksie… Hety muziej, jak i mnohija inšyja našyja najkaštoŭniejšyja zbory, zasieŭ u kalainie miž časoŭ. Ni ŭzad, ni ŭpierad.
Zrešty, nichto siońnia i nie źbirajecca vyrašać los muzieja ŭ Raŭbičach. Niama ani palityčnaje voli, ani naležnych srodkaŭ, kab uźniać jaho status i ŭdychnuć novaje žyćcio,. Roŭna jak nichto ŭ ahladnaj pierśpiektyvie nie viernie hety budynak Kaściołu. Ale kanflikt padkreślivaje lišni raz niedaskanałaść našaha zakanadaŭstva, dzie nie prapisany miechanizm viartańnia/nieviartańnia kultavych budynkaŭ.
Što jašče turbuje — los takich asiarodkaŭ nacyjanalnaje kultury, jak Muziej narodnaha mastactva, niapeŭny pry adsutnaści na dziaržaŭnym uzroŭni ŭciamnaje nacyjanalnaje ideałohii… Ci mała što tut mohuć zrabić z metaj padvyšeńnia rentabielnaści. Tamu varta skarystacca mahčymaściu dy padjechać u Raŭbičy.Tam vielmi pryhoža — hory, parosłyja starym lesam, straśviecki kaścioł miž kryžoŭ na hary, i ŭ im — cudoŭny muziej.
