Uładzimir Arłoŭ atrymaŭ premiju «Jeŭrapiejski paet svabody». Cyrymonija hanaravańnia prajšła ŭ Hdańsku. U Polščy łaŭreata čakała nasyčanaja prahrama. Pa-pieršaje, vystup pierad studentami Hdańskaha ŭniviersitetu, paśla jakoha polskija studenty vyrazna adčuli roźnicu pamiž biełaruskim i rasijskim mientalitetam. Potym sustreča ŭ litaraturnaj kaviarni «Ekślibrys», dzie Arłoŭ ź pierakładnikam Adamam Pamorskim čytali biełaruskija aryhinały i polskija pierakłady. Tamsama piśmieńnik i paet sustreŭsia z studentami-kalinoŭcami, kab padaravać knihu Barysa Piatroviča «Płošča» biespasiarednym udzielnikam tych padziejaŭ. Intervju ź piśmieńnikam pa viartańni.
Pierakładnik Adam Pamorski, Uładzimir Arłoŭ i staršynia žury, prafiesar Kšyštaf Pomian.
«Naša Niva»: Ci pryjazna sustrakała pradstaŭnika biełaruskaj litaratury polskaja publika?
Uładzimir Arłoŭ: Na kruhłym stale ŭ vyhladzie svojeasablivaha tok-šoŭ pa prablemach svabody tvorčaści, cenzury i samacenzury, jaki prachodziŭ 25 sakavika (u im siarod inšych uziali ŭdzieł znakamityja dysidenty i litaratary: čech Iržy Hruša i litoviec Tomas Viencłava, palak Ryšard Krynicki), byŭ niezabyŭny momant. U kancy sustrečy viadoŭca, adzin ź ideołahaŭ «Salidarnaści» Adam Michnik skazaŭ, što siońnia biełarusy śviatkujuć Dzień Voli, i niekalki sotniaŭ hledačoŭ ułučna z udzielnikami kruhłaha stała naładzili Biełarusi i biełarusam kolkichvilinnuju avacyju…
U žury konkursa «Jeŭrapiejski paet svabody» byli viadomyja polskija intelektuały: vydaviec Kšyštaf Čyžeŭski, režysiorka Ahnieška Hołand, piśmieńnik Pavieł Hiule, aŭtarka kultavaha ramanu «Rasijska-polskaja vajna» Darota Masłoŭska, pierakładčyk Andžej Jahadzinski... Kiravaŭ žury adzin z najbližejšych supracoŭnikaŭ lehiendarnaha Ježy Hiedrojca, prafiesar Kšyštaf Pomian, jaki pryjechaŭ u Hdańsk z Paryža.
«NN»: Sp-r Uładzimir, paru słovaŭ pra samu cyrymoniju…
UA: Premija «Jeŭrapiejski paet svabody» — heta jašče adzin krok Hdańska na šlachu da abviaščeńnia kulturnaj stalicaj Jeŭropy. Finał prachodziŭ u formie hała-kancertu, jaki adbyŭsia ŭ teatry «Vybžeže». Na cyrymonii prysutničali dypłamaty krain-spabornic. Darečy, nakont najaŭnaści pradstaŭnikoŭ biełaruskaj ambasady ničoha dakładna skazać nie mahu: jany siabie, jak kažuć, nie abaznačyli.
Na viečary samim paetam i pierakładčykam čytać vieršy nie davieryli: za ich heta rabili muzyki i aktory pad akampaniemient sučasnaj muzyki.
Uładzimir Arłoŭ vyjhraŭ premiju za knihu vieršaŭ «Parom praź La-Manš» — jana ŭ aryhinale vyjšła ŭ 2007-m u vydaviectvie «Łohvinaŭ». Na polskuju hety zbornik, vypuščany ŭ śviet hdańskim vydaviectvam Slowo/Obraz/Terytoria pierakłaŭ Adam Pamorski. Jon ŭvachodzić u elitu polskich pierakładčykaŭ: spolščvaje tvory ź biełaruskich, rasijskich, anhielskich, niamieckich i ŭkrainskich aŭtaraŭ. Jahonymi kansultantami vystupili biełastockaja litaratarka Mira Łukša i Lavon Barščeŭski.
«NN»: Nakolki našuju litaraturu viedajuć u Polščy?
UA: Mnie davodziłasia šmat havaryć pra imiony svaich kalehaŭ dy ich tvory i raspaviadać pra biełaruskuju litaraturu ŭvohule. Na sustrečach z čytačami, kalehami i žurnalistami šmatkroć hučali pytańni kštałtu «Nazavicie, kali łaska, samych značnych abo samych papularnych litarataraŭ Biełarusi». Šmat raspytvali pra pierakłady na biełaruskuju z polskaj. Tut nam sapraŭdy jość čym hanarycca. Tolki za apošnija hady vyjšli pa-biełarusku tvory Česłava Miłaša, Źbihnieva Hierbierta, Paŭła Hiule, Ryšarda Kapuścinskaha, Kanstanty Ildefansa Hałčyńskaha, Rafała Vajačaka…
Ale ja biaskonca daloki ad niejkaj ejfaryi. Duch zajmaje, kali dumaješ, kolki nam treba zrabić, kab, naprykład, u Ispanii nie morščyli łob, uspaminajučy, dzie heta znachodzicca našaja kraina, nie kažučy ŭžo pra viedańnie jaje litaratury. Hulajučy pa vułkach Varšavy i Hdańska, ja z dobraj zajzdraściu paziraŭ na nazvy ŭstanovaŭ, jakija prapahandujuć u Polščy francuzskuju, niamieckuju, rumynskuju, słavackuju kultury...
Asabista mnie pašenciła — ja mieŭ takoha vydatnaha pierakładčyka, jak Adama Pamorski, ale treba, kab u Biełarusi była stvorana admysłovaja kulturnaja ŭstanova, jakaja by zajmałasia prasoŭvańniem biełaruskaj kultury i litaratury za miažoj.
«NN«: Ciapier, pa pavarocie dadomu, jakija płany?
UA: Rychtuju da vydańnia praciah knihi «Adkul naš rod» dla padletkaŭ. Kali ŭ papiarednim vydańni apovied spyniaŭsia na 1918 h., dyk ciapier ja raspaviadu pra padziei i asobaŭ usiaho XX st., u tym liku pra našych sučaśnikaŭ: Uładzimira Karatkieviča, Łarysu Hienijuš, Vasila Bykava... Nazva novaj knihi pakul što abmiarkoŭvajecca z samim saboj, ale budzie niešta suhučnaje papiaredniamu vydańniu, kab čytač ubačyŭ suviaź pamiž knihami. A jašče naradžajucca novyja teksty z cykła «Połackija apaviadańni». I — vieršy.
«NN»: Jašče raz vinšujem vas, spadar Uładzimir, ź pieramohaj i zyčym tvorčaha plonu!
UA: Dziakuj «Našaj Nivie» i ŭsim, chto pavinšavaŭ mianie hetymi dniami. Uvohule liču svaju premiju ŭznaharodaj dla ŭsioj našaj litaratury.
