Ci pravilna robić Džulijan Asanž? 8

Jość rečy, jakija navat u demakratyčnych krainach nie pavinny rabicca publičnymi. Druhi pa važnaści navyk žurnalista paśla zdolnaści zdabyvać infarmacyju — heta zdolnaść zachoŭvać sakrety. Žurnalist pavinien mahčy nie vykryvać krynicy i dumać pra nastupstvy samoj publikacyi, kab nie vyklikać svajoj infarmacyjaj niepryjemnaściaŭ u ludziej, jakija hetaha nie zasłuhoŭvajuć, i kab nie zrabicca pieškaj u čyjści piar-kampańni. Dla žurnalista «maŭčańnie — heta zołata».

Toje ž samaje i padrabiaznaści kuluarnych pieramovaŭ i palityčnaha zakuliśsia.

Džulijan Asanž maje vyvalić u internet miech z brudnaj dyplamatyčnaj bializnaj, jaki kaniečnie ž budzie lubapytna pačytać, ale ŭ dostupie da jakoha hramadzkaść nia maje realnaj patreby.

Eksperty i pahatoŭ urady i biez taho ŭ ahulnych rysach viedajuć toje, što tam napisana. Tym, chto sočyć za adpaviednaj sytuacyjaj, i tak viadoma, što Kitaj dosyć skieptyčna hladzić na «razbeščanaje dzicia» — Paŭnočnuju Kareju ci što lidary arabskich sunickich krain Blizkaha Uschodu staviacca da siońniašniaj iranskaj ułady ledź nie z takoj ža antypatyjaj, jak Izrail. Najbolš cikavy i karysny aspekt apublikavanaha — toj, što tyčycca nieprazrystych aŭtarytarnych uradaŭ, chacia hetaha tam i paraŭnalna mała. Jak słušna piša Julija Łatynina,

zmahacca vykryvalnictvam adnosna demakratyčnaj amerykanskaj dziaržavy kudy kamfortniej i biaśpiečniej, čym rabić toje ž u dačynieńni da ŭradu Rasiei ci Kitaja.

Dla prostych abyvatalaŭ heta chiba zmoža być «adkryćciom» nakštałt taho, što ŭrady zajmajucca špijanažam, što vybitnyja palityki nie zaŭždy prystojna pavodziać siabie ŭ pryvatnaj abstanoŭcy i ŭvohule padčas pary navat dumajuć zusim nia toje, što kažuć na pres-kanferencyjach. Zachodnija błohiery ŭžo kpiać z «sensacyjnych» zahałoŭkaŭ presy ab Wikileaks: «Padarunki Doryć nia Dzied Maroz, a Vašyja Baćki», «Hitler Byŭ Trochi Rasistam», «Dart Vejder — Baćka Luka Skajvokiera». Dobraj ranicy, Kapitan Vidavočnaść.

Ale bolš za heta, dla niepadrychtavanaha abyvatala-čytača heta, u svaju čarhu, vydatnaja mahčymaść trapić pad manipulacyi tych ci inšych palityčnych siłaŭ, jakija mohuć uzmacnić napružanaść vakoł što Irana, što Paŭnočnaj Karei.

Publikacyi Wikileaks u pieršuju čarhu paŭpłyvajuć na rasstanoŭku akcentaŭ u hramadzkaj dumcy ŭ hlabalnym maštabie.

Heta daść mahčymaść asobnym palitykam manipulavać hramadztvam u adpaviednaści z svaimi intaresami. Naŭrad ci publikacyja sama pa sabie zmoža vyklikać niejki vostry kryzys, ale ŭ naśpiełych da hetaha sytuacyjach jana, mahčyma, zdolnaja prynamsi zrabicca zapałkaj, padniesienaj da skryni z dynamitam.

Aleś Čajčyc

Chočaš padzialicca važnaj infarmacyjaj ananimna i kanfidencyjna? Pišycie redaktaru «Našaj Nivy» ŭ TH