Aleś Bieły, fota Siarhieja Hudzilina.
Historyk Aleś Bieły viadomy svaimi daśledavańniami ŭ halinie kartahrafii. Jašče bolšuju słavutaść jon nabyŭ dziakujučy tradycyjnaj biełaruskaj kulinaryi. Jahonaja kniha «Naša strava» ŭpeŭniena trymajecca ŭ lidarach prodažaŭ. Adnak hałoŭny honar Alesia Biełaha — ahrasiadziba «Marcinova Huś» na ŭskrajku Nalibockaj puščy. Jana znachodzicca va ŭtulnym miescy na bierazie vadaschovišča ŭ vioscy Lucinka -- majontku Vincenta Dunina-Marcinkieviča.
Karespandent «Našaj Nivy» parazmaŭlaŭ z Alesiem Biełym pra los jahonaj spravy i pierśpiektyvy ahraekaturyzmu ŭ Biełarusi.
«Naša Niva»: Spadar Aleś, jak adbiŭsia kryzis na ahraturyźmie?
Aleś Bieły: Viadoma ž, kryzis adbiŭsia. Asabliva składana stała pad kaniec hoda. Ale ŭsio ž spadziajusia, što ŭdasca zastacca ŭ plusie. Jość siadziby, jakija prypynili pracu, naprykład, «Nad Niomanam», ale tam pryčynaj stali siamiejnyja abstaviny haspadaroŭ. Naš biznes davoli śpiecyfičny, siadzibu možna lohka zakansiervavać, kali biznes nie idzie. Ja dumaju, što zimoj časova zakryjucca mnohija. Sprava ŭ tym, što kankurencyja ŭzrasła, zarehistravacca ŭ hetym biznesie nadzvyčaj prosta. Zastalisia i lhotnyja kredyty na adkryćcio siadziby, pryčym na raniejšych umovach — pad 5%.
«NN»: Adpačyć u Vašaj siadzibie kaštuje nie tanna… Ci karystajecca jana popytam?
AB: Bolšaść klijentaŭ šukaje samyja tannyja varyjaty, kab možna było pryjechać i napicca kampanijaj… Im dastatkova katedža pad Minskam, jaki farmalna, moža, i ličycca siadzibaj, ale pa sutnaści joj nie źjaŭlajecca. My prapanujem inšy padychod. Ja baču pierśpiektyvu ŭ tym, kab prapanoŭvać jak maha bolš raznastajnych pasłuh. Naprykład, turystyčnyja aŭtobusy, jakija prajazdžajuć pa trasie, zavitvajuć na masavy abied. U dadatak prapanujem im animacyjnuju prahramu. Vałožynski rajon, dzie i znachodzicca «Marcinova huś», — kraj, najbolš raźvity ŭ płanie ahraekaturyzmu. Tamu nam praściej kaardynavacca. Naprykład, u mianie niama koniej, ale ŭ majho susieda, jaki za 10 km, jość. I maje hości mohuć pajechać da jaho.
«NN»: Šmat chto kaža, što rasijskija turysty litaralna apanavali Biełaruś. Na prykładzie svajoj siadziby Vy sutykajeciesia z takoj źjavaj?
AB: Ja atrymlivaju prosta šalonuju kolkaść zvankoŭ z Rasii: ludzi chacieli b sustreć u mianie Novy Hod. Kali b možna było zachavać usich hetych klijentaŭ, ale raściahnuć ich zajaŭki pa časie, to pracy chapiła b na ŭvieś hod. Navahodnija śviaty — heta pik, jaki praciahvajecca da kanca studzienia. Luty i sakavik — mocny spad, jak, zrešty, i listapad.
«NN»: Čamu rasijcy jeduć u Biełaruś?
AB: Situacyja z ahraekaturyzmam u našaj krainie horšaja ŭ paraŭnańni z usimi susiedziami, aproč Rasii. Tam prapanoŭ adpačynku mała i jany darahija. Tamu navat z ulikam transpartnych vydatkaŭ dla maskvičoŭ vyhadniej pryjechać u Biełaruś, čym zdymać katedž u Padmaskoŭi. Pryjazdžaje pieradusim siaredni kłas, jaki, aproč adpačynku, choča ŭ jakaści bonusa paznajomicca z novaj kulturaj. Mnohija cikaviacca historyjaj.
«NN»: Vaša siadziba znachodzicca la Nalibockaj puščy. Nakolki heta pierśpiektyŭnaje miesca?
AB: Pušča patencyjna vielmi pryvabnaja. Maja mara — stvaryć stały rovarny maršrut praz Nalibockuju pušču. Kab možna było vyjechać z Navahrudka ci Lubčy, za dzieńdva dajechać da Ivianca, Vałožyna ci Rakava. Pakul što takimi pajezdkami zajmajucca tolki rovarnyja fanaty, dla jakich hałoŭnaje — chutkaść. A prapanoŭ dla siamiejnaha adpačynku mała.
«NN»: Chto pavinien stvarać umovy dla takoha adpačynku? I ŭvohule, ci šmat dapamaje ahraturyzmu dziaržava?
AB: Ja b nie narakaŭ na dziaržavu, čynoŭniki staviacca dobrazyčliva. Dapamahać treba nie biznesu, a ŭkładać hrošy ŭ infrastrukturu. Naprykład, niadaŭna ŭ puščy ŭstanavili darožnyja znaki. Čynoŭniki paspryjali tamu, kab heta było pa prymalnych cenach. Treba kultyvavać rajonnyja asablivaści adpačynku, naprykład, u Paleśsi, na Brasłaŭščynie. U takich roznych rehijonach musiać pradastaŭlacca roznyja pakiety pasłuh.
Kolki kaštuje «Marcinova Huś»?
- Sutki (na 1 čałavieka) — $14—17
Charčavańnie (śniadanak ci viačera na 1 čałavieka) — $5—6
Łaźnia — $25—60
Dom całkam — $120—180
