Niamieckija miedyi pilna sočać za biełaruskimi pratestami.
15 sakavika, z nahody druhoha marša niedarmajedaŭ u Minsku, Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) i Der Spiegel źmiaścili na svaich internet-staronkach vialikija teksty, u jakich jašče raz aśviatlili stanovišča ŭ našaj krainie.
FAZ pra dyktatara ŭ niavykrutcy
Frydrych Šmit - karespandent vydańnia ŭ Maskvie - u artykule «Darmajedy na maršy suprać Łukašenki» padkreślivaje hałoŭnuju asablivaść ciapierašniaha pratestnaha ruchu ŭ biełaruskich haradach: na vulicy vychodziać ludzi, jakija raniej nie vyjaŭlali cikavaści da palityčnych akcyj, navat bolš za toje - padtrymlivali dziejučaha kiraŭnika dziaržavy:
«Ciapier na vulicy iduć nie tolki zvyčajnyja, biasstrašnyja apazicyjaniery, ale taksama biełarusy, jakija padtrymlivali prezidenta; ludzi, jakim patryjarch davaŭ [materyjalnaje] zabieśpiačeńnie i stabilnaść savieckaha ŭzoru, jakim jon u recesii niašmat čaho maje prapanavać».
Ludzi, nie bajučysia represij, pramaŭlajuć u mikrafony na płoščach, vykazvajucca na kamiery ŚMI. Žurnalist pryvodzić prykład žančyny ź Pinska. Jana aburajecca svajoj mizernaj piensijaj i tym stanoviščam, u jakim apynuŭsia jaje horad — pieraŭtvorany ŭ «pjanuju, zdehradavałuju bahnu». Jana narakaje na biespracoŭje i małyja zarobki, žorstka aburajecca biełaruskimi čynoŭnikami, uklučajučy prezidenta. U kancy žančyna patrabuje svabodnych i demakratyčnych vybaraŭ: «Tak sacyjalny pratest pieraciakaje ŭ palityčny», - padsumoŭvaje Šmit.
Žurnalist taksama źviartaje ŭvahu na stratehii ŭładaŭ, kab zaspakoić pratesty. U pryvatnaści, i sam Łukašenka, i dziaržaŭnaje TB paśladoŭna prypisvajuć vinu ŭ pratestach słužboŭcam. Marhinalizavanaja apazicyja abvinavačvajecca ŭ tym, što jana imkniecca vykarystać momant. Telebačańnie taksama imkniecca razyhrać vonkavuju kartu, «kab abudzić strach pierad «Majdanam» jak u Kijevie i, krychu dalikatniej, pierad «starejšym bratam» - Rasijaj».
«Ci heta dapamoža prezidentu, niajasna».
Strukturnaja pryčyna pratestaŭ bačycca Šmitu ŭ ekanamičnaj zaležnaści Łukašenkavaha ekanamičnaha paradku ad Rasii. Bolš za toje:
«Kryzis skiravaŭ uvahu na nieefiektyŭnyja dziaržaŭnyja pradpryjemstvy, jakija, adnak, intehravanyja ŭ sistemu ŭłady, što tłumačyć, čamu Łukašenka nie zacikaŭleny ŭ sapraŭdnych reformach i pryvatyzacyi. Ale ž ich patrabuje Mižnarodny valutny fond za kredyt u 3 miljardy dalaraŭ, jakija patrebnyja Minsku. Dyktatar trapiŭ u niavykrutku (steckt in der Klemme)».
Miž tym, staŭleńnie ŭładaŭ da pratestoŭcaŭ źmianiajecca. Amnesty International naličvała na momant publikacyi artykuła 48 aryštavanych, «Reparciory bieź miežaŭ» krytykavali biełaruskija ŭłady za aryšt prynamsi 19 žurnalistaŭ.
Internet-viersija najbolš upłyvovaha tydniovaha časopisa Niamieččyny źmiaściła repartaž z Babrujska maskoŭskaj karespandentki vydańnia, Kryściny Chebiel.
Siarod hałoŭnych hierojaŭ repartažu «Lutaść biełarusaŭ» - udzielnica pratestaŭ Halina. U samym pačatku artykuła jana aburajecca płotam, jaki ŭ Babrujsku pabudavali vakoł tanka. «Jany prosta bajacca, što my ŭskaraskajemsia na tank».
Dva syny Haliny atrymali «listy ščaścia». Tak u Biełarusi nazyvajuć paviedamleńni pra nieabchodnaść vypłacić padatak, tłumačyć Chebiel, «što kaža šmat pra sarkastyčny sposab abychodzicca z rospačču».
Choć aficyjny ŭ Biełarusi biespracoŭje vielmi nievialikaje, heta mała što kaža pra realnaje stanovišča spraŭ, tłumačyć niamieckamu čytaču aŭtarka.
«Mieć pracu ŭ Biełarusi nie abaviazkova aznačaje mieć prybytak».
Jak i aŭtar papiaredniaha tekstu, žurnalistka Spiegel Online źviartaje ŭvahu na pieradumovy kryzisu, a značyć, i pratestaŭ: «Biez subsidyj z Maskvy, nakštałt subviencyjaniravanaha hazu, Biełaruś niežyćciazdolnaja, ale prezident Pucin, sam u haspadarčym kryzisie, skaraciŭ. Łukašenka spadziajecca tamu na dapamohu z Brusela».
Žurnalistka malaŭniča pakazvaje śpiecyfična biełaruskija realii vuličnaj palityki:
«Hańba, hańba» - kryčać ludzi ŭ Babrujsku, nie zvažajučy na supracoŭnikaŭ KDB u cyvilnym, jakija miašajucca ŭ natoŭpie i zdymajuć na kamiery. Pa-nad płoščaj idzie pohałaska pra aryšty, ci aŭtobusy, jakija byccam by stajać praz paru vulic, kab zabrać demanstrantaŭ. Kali dron zdymaje ludziej z pavietra, jany machajuć jamu ŭharu - adna z udzielnic kaža: «O, latajučy dziaržaŭny biudžet».
Ale ludzi zanadta stamilisia, kab zvažać na heta, ličyć žurnalistka. 35-hadovy Rusłan aburajecca: «Ludzi nie majuć prava na pracu, vybary, na ŭłasnuju krainu, na ŭłasnuju zbroju — u čym tady adroźnieńnie ad raboŭ u Rymskaj impieryi?» 28-hadovaja Taćciana nieŭzabavie maje stracić pracoŭnaje miesca, jana ŭpieršyniu pryjšła na akcyju pratestu: «Ja nie chaču być vymušanaj pakinuć svaju krainu, kab mieć mahčymaść znajści rabotu».
Aŭtarka apaviadaje nie tolki pra abureńnie dekretam: Halina, pra jakuju išła havorka ŭ pačatku artykuła, patrabuje taksama, kab była skončanaja «hulnia ŭ špijonaŭ». Jana maje na ŭvazie aryšty apazicyjanieraŭ. Žurnalistka raskazvaje pra Rymašeŭskaha, aryštavanaha ź inšymi apazicyjanierami ŭ Maładziečnie i asudžanymi na 15 sutak — takim čynam, što jany nie zmohuć dałučycca da pratestu 25 sakavika, «u dzień zasnavańnia Biełaruskaj Narodnaj Respubliki».
«Halina ŭsio adno pajedzie: «Ja nie bajusia».
