Usio pačałosia ŭ śniežni 2004 hoda. Piotr Kučura pracavaŭ dalnabojščykam, zarablaŭ dobra. Ludmiła kaža, što hrošaj chapała, jana navat mahła dazvolić sabie zajmacca chatniaj haspadarkaj i adukacyjaj syna, jaki pastupiŭ na fakultet mižnarodnych adnosinaŭ BDU.
«Kazaŭ: my ž damovilisia, što ja biaru na siabie zabojstva, a mnie dva hady ŭmoŭna»
11 śniežnia Piotr byŭ na leciščy pad Minskam, pajechaŭ tudy ź siabrami. Lecišča znachodziłasia ŭ vioscy Maścišča Dziaržynskaha rajona.
Voś što adbyvałasia dalej sa słovaŭ samoha Piatra:
«Ja pajšoŭ prajścisia pa lesie. Uziaŭ z saboju svoj karabin. Viartaŭsia, kali było ŭžo ciomna. I ŭ adzin momant kala kustoŭ baču niejki cień, čuju kryk: «Stoj!», paśla streł.
Ja spałochaŭsia. I źbieh. Bo padumaŭ, što heta niejki rejd, moža pryjšli pa adnaho z maich siabroŭ, jaki lubiŭ padstrelić žyviołu, jaho zatrymlivali za heta nie adzin raz. A ŭ mianie na zbroju byli ŭsie dakumienty, ale licenzii na palavańnie nie było. I kamu ja dakažu, što nie brakańjer? Tamu ja pajechaŭ dadomu ŭ Minsk.
Akazałasia, što milicyja pryjšła na lecišča, dzie zastavałasia maja kurtka z dakumientami. Na nastupny dzień užo pryjšli da mianie ŭ minskuju kvateru, pavieźli ŭ Dziaržynsk».
Tam spytali, dzie Kučura byŭ minułym viečaram. Jon raskazaŭ: i što čuŭ streł, i što źbieh. Ad milicyjanieraŭ daviedaŭsia, što ŭ toj viečar kala vioski Maścišča zastrelili inśpiektara achovy pryrody Mikałaja Huryna.
Paśla Piatra źmiaścili pad vartu.
«Ja na toj momant dumaŭ, što raźbiarucca i adpuściać, bo kula sama za siabie skaža», — pryznajecca jon.
Ale na volu mužčyna vyjšaŭ tolki praz 17 hadoŭ.
«Kali muža zatrymali ja nie była ŭ šoku — u mianie taki charaktar, što ja adrazu pačała dziejničać, šukać advakata. Zatym pryjšłosia šukać pracu, ale niejak spraviłasia. Raniej muž zarablaŭ hrošy, kab u nas było kamfortnaje žyćcio, a ciapier pryjšoŭ moj čas pra jaho kłapacicca. Kinuć jaho ŭ mianie nie było i ŭ dumkach, — kaža Ludmiła. —
Muž vieryŭ, što budzie spraviadlivaść, kazaŭ: sud raźbiarecca! Ja adkazvała: dzie ty bačyŭ sud u našaj krainie?»
«Na nastupny dzień paśla majho zatrymańnia źjaviŭsia artykuł u haziecie, što zabili inśpiektara achovy pryrody, zabojcu zatrymali pa haračych śladach. Ale ž nie było nijakich ekśpiertyz jašče! — aburajecca Piotr. — A ŭnačy paśla majho zatrymańnia pryjechaŭ da mianie dahledžany mužčyna, bačna, što vysokaha statusu, pradstaviŭsia, što z Rady biaśpieki. I vielmi jon niervavaŭsia. Kaža: «Učora adbyłosia zabojstva, heta tvaja praca. Voźmieš na siabie, ničoha strašnaha nie zdarycca, daduć dva hady ŭmoŭna za nieaściarožnaje abychodžańnie sa zbrojaj. Navat nie pasadziać. A kali admovišsia — ad adkaznaści nie sydzieš, daduć pažyćciovaje ci rasstreł. Sprava tvaja, chočaš žyć — vybiraj».
U studzieni 2005 hoda zahinułaha inśpiektara paśmiarotna ŭznaharodzili miedalom «Za mužnaść». Uručać miedal udavie pryjechaŭ u Stoŭbcy piersanalna dziaržsakratar Uładzimir Niavyhłas.
Kučura pahadziŭsia na prapanovu načnoha hościa.
«Mianie pavieźli na śledčy ekśpierymient. Pierad hetym prainstruktavali: jak iści, jak trymać zbroju, što kazać na videa. Navat praviali repietycyju. Ja musiŭ na videa raskazać, što ja išoŭ, trymaŭ pierad saboju zbroju, palec na kurku, paśla vyskačyŭ pierada mnoju čałaviek, kryknuŭ: «Stoj, milicyja!» Ja streliŭ».
Kučura kaža, spačatku zaviali adnu spravu, sapraŭdy za zabojstva pa nieaściarožnaści. Ale ž paśla pierakvalifikavali na zabojstva asoby ŭ suviazi z vykanańniem słužbovych abaviazkaŭ, heta ŭžo «rasstrelny» artykuł.
«Pryjechaŭ čałaviek z prakuratury, ja baču — zusim inšy artykuł. Ja kažu: my ž damovilisia, što ja biaru na siabie zabojstva pa nieaściarožnaści, a mnie dva hady ŭmoŭna! A jon mnie adkazvaje: «Ničoha nie viedaju, ja z vami ni pra što nie damaŭlaŭsia», — zhadvaje Piotr Kučura. — Nu, dumaju, na sudzie pra heta skažu».
Ale ž sudzili Kučuru mienavita za naŭmysnaje zabojstva. «Sud prajšoŭ za čatyry dni, — kaža Ludmiła Kučura. — U prysudzie napisali, što muž pajšoŭ brakańjerstvavać, jaho zaŭvažyŭ inśpiektar Huryn, paśviaciŭ jamu ŭ tvar lichtarom. I tut Piotr padniaŭ karabin i streliŭ Hurynu prosta ŭ serca».
«Ja vinu nie pryznavaŭ. Ale sudździa kazaŭ, što pieršapačatkovyja pakazańni samyja dakładnyja i što ja na pasiadžeńni prosta padmanvaju, kab syści ad adkaznaści»,
— kaža Piotr Kučura.
Pisali ŭsim, i Łukašenku, — nie dapamahło
U Piatra i Ludmiły šmat zaŭvah pa tym, jak prachodziŭ sud. Pieršapačatkova davała pakazańni miascovaja žycharka ź vioski, jakaja kazała, što bačyła mašynu, u jakoj chtości hučna kryčaŭ: «Ja nie zabivaŭ!», ale na sudzie žančynu nie dapytvali. Kučury kažuć: było zaklučeńnie ekśpiertyzy, što inśpiektaru strelili ŭ śpinu, ale ŭ prysudzie napisana — zastreleny ŭ hrudzi.
«Pakazvali bušłat zabitaha na fota ź pieršaj ekśpiertyzy, jon byŭ adzin, paśla druhoj ekśpiertyzy— inšy, ź inšym kaŭniarom», — kaža Piotr.
Abvinavačany i advakat zajaŭlali pra šmatlikija niestykoŭki ŭ spravie. Ale sud paličyŭ, što vina Piatra dakazanaja, vyrak — 18 hadoŭ pazbaŭleńnia voli.
«Ja navat nie rasstroiŭsia, dumaju, budziem abskardžvać, i spravu pierahledziać», — zhadvaje Piotr.
Ale nijakija abskardžvańni nie dapamahli. Mužčynu adpravili ŭ kałoniju, a jaho žonka pačała bić va ŭsie zvany.
Ludmiła rehularna publikavała źviestki pra historyju Piatra ŭ ŚMI, pisała skarhi, listy, zvaroty. Dajšła navat da Makieja i Karajeva. Ale heta taksama nie dapamahło.
Sam Kučura pisać prašeńnie ab pamiłavańni nie chacieŭ, ale pisaŭ list Łukašenku, prasiŭ, kab jaho spravu rasśledavali — ničoha nie źmianiłasia.
«Zekam davali pačak cyharet štodnia, kab jany mianie pravakavali»
Piotr kaža, što za hetyja biaskoncyja listy i skarhi na jaho pastajanna cisnuli, adpraŭlali ŭ ŠIZA, adpraŭlali z kałonii ŭ turmu — nibyta za parušeńni.
Taksama padčas źniavoleńnia Kučuru pastavili hrupu invalidnaści praz prablemy z sercam — a praz 14 hadoŭ jaje źniali.
«Adzin ź miedykaŭ paśla paviedamiŭ mnie, što da jaho dajšła infarmacyja, što ja nibyta chaču atrymać 2 hrupu invalidnaści zamiest 3-j. Jon tak skazaŭ: «Ja padumaŭ, što vy nabralisia nachabnaści, tamu sabraŭ dakumienty i adpraviŭ ich kudy treba. Na padstavie hetaha vas i pazbavili invalidnaści». Ale ž ja sam ničoha takoha navat i nie dumaŭ, nikomu takoha nie kazaŭ, nie pisaŭ, mnie nie patrebnaja taja 3-ja hrupa ŭvohule.
Taksama mnie raskazvali susiedzi pa kamiery ŭ krytaj turmie, što im davali pačak cyharet štodnia, kab jany mianie pravakavali na razmovu. I jany siadzieli, klikali mianie: «Piatrucha, mo jość cyhareta? Piatrucha!» A praviły takija, što ja kali adhuknuŭsia — usio, na mianie rapart», — kaža Piotr.
Paśla źmianiłasia načalstva ŭ kałonii, novy kiraŭnik, zhadvaje surazmoŭca, zdavaŭsia dobrym čałaviekam i navat abiacaŭ umoŭna-daterminovaje vyzvaleńnie.
«Ale na kamisii raptam skazaŭ: «Kali Kučuru adpuścić, ź mianie śmiajacca buduć». Ja kažu: «Vy ž abiacali!» Adkaz: «Ja tabie ničoha nie abiacaŭ!» Ja pytajusia: «Dyk a što siamji skazać?» Adkazvaje: «Možaš pieradać im, što budzieš siadzieć ad zvanka da zvanka»! — raskazvaje Kučura.
Rodnyja Piatra nie supakojvalisia, praciahvali pisać skarhi, heta, pa słovach surazmoŭcy, vielmi razdražniała siłavikoŭ.
«Maje rodnyja praciahvali pisać skarhi. Iznoŭ u mianie kamisija — kab znoŭ adpravić mianie ŭ krytuju turmu, nibyta za parušeńni i kiepskija pavodziny. Na mianie viešali spahnańni za ŭsio na śviecie», — raskazvaje Piotr.
I pryhadvaje incydent, kali jaho prymusili parezać ruku lazom, «niekatoryja supracoŭniki navat hanarylisia svajoj žorstkaściu».
Piotr adsiadzieŭ amal uvieś termin — musiŭ vyjści ŭ śniežni 2021-ha, ale adpuścili ŭ žniŭni, bo pa novych zakonach pieraličyli termin znachodžańnia ŭ SIZA (dzień za paŭtara ŭ kałonii).
Jon pryznajecca: pierad vyzvaleńniem było strašna, navat nie chaciełasia vychodzić na volu paśla stolkich hadoŭ.
«Ja ličyŭ, što nie zasłuhoŭvaju vychadu na volu. U kałonii ludziej nie vypraŭlajuć — ich tam tolki psujuć i azłablajuć suprać sistemy, suprać usiaho», — kaža Kučura.
20 žniŭnia Piatru spaŭniajecca 66 hadoŭ. Upieršyniu za doŭhi čas jon budzie śviatkavać dzień narodzinaŭ na voli.
«Biezzakońnie było zaŭsiody, prosta raniej ludzi jaho nie zaŭvažali, a ŭ 2020 hodzie ŭsie narešcie ŭbačyli i zrazumieli, jak lohka čałavieku trapić u turmu», — kaža jaho žonka.
