«Sovy» i «žavaranki»: chto zdaraviejšy i bahaciejšy?
Kali vy sava, to vy dobra hulajecie ŭ biejsboł… i dobra tak vypivajecie.
…zatoje sovy majuć bolš połavych partnioraŭ. Fota: OBBO via 7-themes.com
Redaktar prajektu CityLab Eryk Jafe sabraŭ šerah navukovych daśledavańniaŭ, ź jakich vyvieŭ 9 tendencyj adnosna ludziej, schilnych pozna kłaścisia spać albo naadvarot rana pračynacca.
Ci źviazany chranatyp sa zdaroŭjem čałavieka? Padobna, što nie. Ale niejkim čynam režym snu «sovaŭ» i «žavarankaŭ» upłyvaje na astatni ład žyćcia.
Albo, mahčyma, inšyja aśpiekty ŭpeŭniena robiać čałavieka «savoj» ci «žavarankam».
«Sovy» bahaciejšyja, ale nie zdaraviejšyja
Jak pakazała daśledavańnie 1998 hoda, u jakim uziali ŭdzieł 356 «žavarankaŭ» i 318 «sovaŭ», ludzi abodvuch typaŭ atrymlivajuć adnolkavyja bały ŭ kahnityŭnych testach i testach na zdaroŭje. Ale ŭ sovaŭ akazaŭsia ŭ siarednim vyšejšy prybytak i bolš aŭtamabilaŭ va ŭłasnaści.
«Sovy», mahčyma, kropielku razumniejšyja
U daśledavańni 1999 hoda 420 «sovaŭ» i «žavarankaŭ» taksama pakazali pryblizna roŭnyja vyniki kahnityŭnych zdolnaściej u testach na prafiesijnyja viedy, rabočuju pamiać, chutkaść apracoŭki infarmacyi i inšych. Ale vyniki troški schilalisia na karyść «sovaŭ», asabliva pa častcy pamiaci i apracoŭki infarmacyi. Navat tady, kali testy pravodzilisia zranku.
«Žavaranki» bolš viernyja
Daśledavańnie 284 mužčyn u 2012 hodzie pakazała, što «sovy» i «žavaranki» zajmajucca kachańniem adnolkava časta, ale «sovy» majuć u siarednim bolš partnioraŭ i bolš niaviernyja. Tendencyja niezaležnaja ad uzrostu ci intraviersii-ekstraviersii.
«Sovy» lepiej hulajuć u biejsboł
Siarod biejsbalistaŭ «San-Francyska Džajants» u 2011 hodzie znajšłosia 9 «sovaŭ» i 7 «žavarankaŭ». Jak pakazała statystyka ich padač za dva hady, ŭ «sovaŭ» krychu lepšyja vyniki hulni. Ale i «sovy», i «žavaranki» lepiej hulajuć u niazručny dla siabie čas — pieršyja zranku, druhija ŭviečary.
«Žavaranki» mienš pjuć i palać
Analiz zvyčak 676 finskich bliźniataŭ pakazaŭ, što «sovy» čaściej pačynajuć palić, radziej kidajuć i naohuł majuć zaŭvažna bolšuju ryzyku nikatynavaj zaležnaści. A daśledavańnie inšych 57 čałaviek pakazała, što «sovy» taksama spažyvajuć bolš ałkaholu.
«Žavaranki» bolš inicyjatyŭnyja, nastojlivyja i dobrasumlennyja
Škodnyja zvyčki «sovaŭ» mohuć być prosta «pošukam novych adčuvańniaŭ» — prynamsi, roznyjaniezaležnyjadaśledavańni pakazali, što čaściej šukajuć novaje mienavita tyja, chto nie lubić rana pračynacca. Zatoje, jak pakazała pravierka charaktaraŭ 346 ludziej, «žavaranki» bolš nastojlivyja i bolš schilnyja da kaapieracyi. Jašče adno daśledavańnie pryznała «žavarankaŭ» bolš zhavorlivymi i dobrasumlennymi, inšaje — bolš inicyjatyŭnymi.
«Sovy» zrobiać heta… zaŭtra… nu ci potym jak-niebudź
«Žavaranki» bolš dyscyplinavanyja, tamu nie dziva, što jany mienš schilnyja da prakrastynacyi — chraničnaha adkładańnia ŭsiaho na potym. Heta dakazali daśledavańni 1997 hoda (na studentach) i 2008 hoda (na 509 ludziach, siaredni ŭzrost — 50 hod). Da taho ž, adkładańnie ŭsiaho na viečar (ci kali tam paščaścić) viadzie da prablem na dzionnaj pracy.
U «žavarankaŭ» lepšy nastroj
Navukoŭcy kažuć ab «sacyjalnym džetłahu»: kali ludzi lubiać viečar, a ad ich mnohaha čakajuć udzień, heta niasie prablemy. A prablemy psujuć nastroj. Jak pakazała daśledavańnie 435 maładych i 297 starych ludziej u 2012 hodzie, «žavaranki» napraŭdu majuć bolš pazityŭny nastroj, chacia heta i nie kaža ab ahulnym uzroŭni ščaścia.
Što «sovy», što «žavaranki» bolš kreatyŭnyja ŭ niazručny čas
Dobra, kali rytm žyćcia supadaje z chranatypam, ale niesupadzieńnie — taksama nie takaja i biada. Kali žyvieš nie pa chranatypie, prajaŭlaješ bolš kreatyŭnaści, pakazała daśledavańnie 428 vypadkovych ludziej u 2011 hodzie. U «niaŭdały» i «ŭdały» čas ludziej prasili vyrašyć šeść łahičnych zadač — jak na łohiku, tak i tvorčych albo na intuicyju. Z łahičnymi spraŭlalisia adnolkava, a voś z tymi, dzie była patrebnaja kreatyŭnaść, lepiej spraŭlalisia ŭ «niazručny čas».
Apošniaje paćvierdziła «teoryju kreatyŭnaści»: kali praź mientalnuju stomlenaść abstrahuješsia ad zadačy, moža pryjści niečakanaje vyrašeńnie.
Čytajcie taksama:Jak narmalna zasynać i dobra vysypacca: łajfchaki narodnyja i navukovyja
